Autor: Katarzyna Nosal
Czy komornik może wyrzucić na bruk inwalidę po sprzedaży jego mieszkania w drodze licytacji komorniczej? Jestem inwalidą po amputacji nóg i osobą samotną, mam pierwszą grupę inwalidzką.
Skoro nabywca spełnił warunki licytacji, to teraz musi poczekać na postanowienie o przysądzeniu własności. Zgodnie z art. 999 Kodeksu postępowania administracyjnego (K.p.a.): „Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności”. Wskazany przepis zdecydowanie poprawia sytuację nabywcy licytacyjnego, który z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości uzyskuje – bez potrzeby pozyskania klauzuli wykonalności – tytuł wykonawczy uprawniający do wszczęcia egzekucji wydania nieruchomości poprzez wprowadzenie go w jej posiadanie oraz opróżnienie znajdujących się w niej pomieszczeń.
Jak wynika z powyższego, po przysądzeniu, nowy właściciel lokalu nie musi występować do sądu z powództwem o opróżnienie lokalu przez dawnych mieszkańców. Może od razu złożyć wniosek do komornika o przeprowadzenie eksmisji. Co do zasady, sąd w postanowieniu o przysądzeniu własności nie orzeka o prawie do lokalu socjalnego. Tak wynika z wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2009 r. IV CSK 238/09.
Zobacz też: Eksmisja lokatora po licytacji komorniczej
Jeżeli w toku postępowania egzekucyjnego okaże się, że obowiązkiem opróżnienia lokalu objęta jest osoba, o której mowa w art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, komornik:
O uprawnieniu do lokalu socjalnego orzeka sąd w sprawie przeciwko gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu sześciu miesięcy od zawiadomienia uprawnionego przez komornika o przysługującym uprawnieniu (art. 35 ust. 2 u.ochr.lok.).
Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:
1) kobiety w ciąży,
2) małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,
3) obłożnie chorych,
4) emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,
5) osoby posiadającej status bezrobotnego,
6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały
– chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.
Przeczytaj też: Eksmisja po licytacji komorniczej
Ta okoliczność może wynikać z czynności komorniczych, bowiem zgodnie z art. 1046 § 1 K.p.c. – jeżeli dłużnik ma wydać nieruchomość lub statek albo opróżnić pomieszczenie, komornik sądu, w którego okręgu rzeczy te się znajdują, wezwie dłużnika do dobrowolnego wykonania tego obowiązku w wyznaczonym stosownie do okoliczności terminie, po którego bezskutecznym upływie dokona czynności potrzebnych do wprowadzenia wierzyciela w posiadanie. W wyznaczonym stosownie do okoliczności terminie – zatem komornik ustala okoliczności sprawy. Jeśli ustali, że lokal zamieszkuje osoba objęta ustawowym zakazem pozbawienia prawa do lokalu socjalnego, winien jest podjąć niezbędne kroki do zapewnienia tego prawa osobie zamieszkującej. Przede wszystkim zawiadamia osobę uprawnioną o prawie wytoczenia przed sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby objętej nakazem opróżnienia powództwa o przyznanie prawa do lokalu socjalnego. Z powództwem takim należy wystąpić w terminie 6 miesięcy od zawiadomienia.
Jeśli osoba ta nie uczyni tego, wówczas traci taką możliwość, a komornik wznawia postępowanie eksmisyjne i postępuje zgodnie z przepisami, zwłaszcza zaś z przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2011 roku w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o opróżnienie lokalu lub pomieszczenia albo o wydanie nieruchomości (Dz. U. z 2012 r., poz. 11 ). Jeżeli z tytułu wykonawczego nakazującego opróżnienie lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika nie wynika prawo dłużnika do lokalu socjalnego lub zamiennego, po upływie terminu wyznaczonego dłużnikowi do dobrowolnego wykonania obowiązku komornik ustala, czy dłużnikowi przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może on zamieszkać, oraz ustala sytuację rodzinną dłużnika.
O istnieniu uprawnienia dłużnika do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może on zamieszkać, komornik zawiadamia strony oraz osoby, którym obok dłużnika przysługuje tytuł prawny do lokalu lub pomieszczenia, jak również osoby, które w nim faktycznie zamieszkują. W zawiadomieniu komornik oznacza lokal lub pomieszczenie oraz wskazuje termin usunięcia do niego dłużnika.
O braku uprawnienia dłużnika do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może on zamieszkać, komornik zawiadamia wierzyciela.
Jeżeli dłużnikowi nie przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może on zamieszkać, komornik niezwłocznie występuje do gminy właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu z wnioskiem o wskazanie tymczasowego pomieszczenia. O wskazaniu tymczasowego pomieszczenia lub pomieszczenia odpowiadającego wymogom tymczasowego pomieszczenia komornik zawiadamia strony. W zawiadomieniu komornik wskazuje termin usunięcia do niego dłużnika.
Z Pana sytuacji wynika, że przysługuje Panu prawo do lokalu socjalnego, więc powinien Pan wystąpić do sądu o ustalenie tego prawa. Właściwym jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania.
Pan Marek, emeryt po amputacji nogi, mieszkał samotnie w niewielkim mieszkaniu w centrum miasta. Po kilku latach problemów finansowych jego nieruchomość została zlicytowana. Nowy właściciel od razu złożył wniosek do komornika o eksmisję. Kiedy komornik zjawił się z nakazem, Pan Marek powołał się na swoje uprawnienia do lokalu socjalnego. Postępowanie egzekucyjne zostało zawieszone, a sąd przyznał mu prawo do lokalu od gminy. Ostatecznie uniknął bezdomności, ale przez kilka miesięcy żył w niepewności, czekając na decyzję.
Pani Anna, samotna rencistka, przez lata spłacała kredyt hipoteczny, jednak jej sytuacja zdrowotna uległa pogorszeniu i przestała regulować zobowiązania. Jej mieszkanie zostało sprzedane na licytacji komorniczej. Nowy właściciel chciał jak najszybciej przejąć lokal, ale okazało się, że Pani Annie przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Dzięki interwencji komornika i sądu gmina zobowiązała się zapewnić jej tymczasowe mieszkanie. Przeprowadzka była dla niej trudnym doświadczeniem, ale uniknęła życia na ulicy.
Pan Wojciech, były pracownik fizyczny, po wypadku w pracy został osobą niepełnosprawną i utrzymywał się z niewielkiej renty. Mimo starań o spłatę zadłużenia, komornik przejął jego mieszkanie, które trafiło na licytację. Po zakończeniu procedury egzekucyjnej nowy właściciel wystąpił o eksmisję. Komornik musiał jednak uwzględnić fakt, że Pan Wojciech spełniał kryteria do lokalu socjalnego. Po kilku miesiącach sąd przyznał mu prawo do tymczasowego mieszkania, co uchroniło go przed bezdomnością, choć zmiana warunków życia była dla niego dużym wyzwaniem.
Eksmisja osoby niepełnosprawnej po licytacji komorniczej to skomplikowany proces, który musi uwzględniać przepisy o ochronie lokatorów. Chociaż nowy właściciel ma prawo do przejęcia nieruchomości, komornik nie może wyrzucić inwalidy na bruk bez zapewnienia mu lokalu socjalnego, jeśli spełnia on ustawowe kryteria. W takiej sytuacji egzekucja zostaje zawieszona, a dłużnik ma prawo wystąpić do sądu o przyznanie lokalu. W praktyce oznacza to, że choć utrata mieszkania jest trudnym doświadczeniem, osoby szczególnie chronione przez prawo nie zostają bez dachu nad głową.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie eksmisji lub licytacji komorniczej? Skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Nasi eksperci pomogą Ci zrozumieć Twoje prawa, doradzą, jakie kroki podjąć, oraz przygotują niezbędne pisma. Szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu – skontaktuj się z nami już dziś, aby otrzymać rzetelną pomoc dostosowaną do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - Dz.U.
3. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika