Umowa o pracę i umowa zlecenie a komornik
• Data: 2024-01-31 Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
W obliczu rosnącej liczby przypadków zajęć komorniczych ważne jest zrozumienie, jak dochód dłużnika z kilku źródeł jest obliczany i jakie przepisy regulują ten proces. W szczególności, jak art. 835 Kodeksu postępowania cywilnego wpływa na egzekucję długu, gdy dłużnik czerpie dochody zarówno z umowy o pracę, jak i umowy-zlecenia. Zapraszamy do lektury, która rozwija tę kwestię, opierając się na przykładzie sprawy pani Haliny.
Pani Halina jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę oraz świadczy pracę na podstawie umowy-zlecenia dla innego zleceniodawcy. Na dochodach z tytułu umowy o pracę ma zajęcie komornicze. Niestety, ostatnio komornik zajął również jej wynagrodzenie ze zlecenia i to w całości. Pani Halina skierowała w tej sprawie pismo z prośbą, aby komornik zabierał jej tylko połowę tego dochodu. Odpowiedź była odmowna, komornik powołał się w niej na art. 835 K.p.c. Napisał: „Skoro zakład pracy stosuje w potrącaniu ograniczenie do kwoty wolnej od potrąceń, to z wierzytelności nie ma ograniczeń. Tym bardziej, że umowa-zlecenie nie jest Pani jedynym źródłem utrzymania”. Pani Halina pyta więc, co zrobić, aby nie zabierano jej całości wynagrodzenia.
Zasada obliczania dochodu otrzymywanego przez dłużnika z kilku źródeł
Wynagrodzenia pani Haliny z obu tytułów (umowy o pracę i umowy-zlecenia) zajęte są na poczet egzekucji komorniczej. Zleceniodawca przekazuje komornikowi całą kwotę wynagrodzenia, natomiast wynagrodzenie za pracę podlega ograniczeniom na zasadach określonych w Kodeksie pracy.
Niestety, w mojej ocenie postępowanie komornika jest prawidłowe. Jeżeli dłużnik jest jednocześnie zatrudniony na podstawie umowy o pracę i osiąga dochody na podstawie umowy-zlecenia, to wówczas zastosowanie ma art. 835 Kodeksu cywilnego. Powołany przepis stanowi, że jeżeli dłużnik otrzymuje dochody z kilku źródeł, podstawę obliczenia stanowi suma wszystkich dochodów.
Jak wskazuje O. Marcewicz ([w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany, red. A.Jakubecki, LEX 2019) „(…) zarówno art. 834, jak i art. 835 K.p.c. odnoszą się do należności wymienionych w art. 833 (tj. wynagrodzenia za pracę oraz innych należności wymienionych w tym przepisie) i określają sposób ustalania dochodu podlegającego ograniczeniom egzekucji. Dochód ten obejmuje również wszelkiego rodzaju dodatki przysługujące pracownikowi bez względu na ich nazwę (funkcyjne, stażowe itd.) oraz świadczenia w naturze po przeliczeniu na wartość pieniężną określaną zazwyczaj przez zakład pracy lub ewentualnie w opinii biegłego. Artykuł 835 normuje sytuację, gdy pracownik (zleceniobiorca) jest zatrudniony przez więcej niż jednego pracodawcę (zleceniodawcę). Wówczas ograniczeniom egzekucji podlega suma uzyskiwanych przez niego we wszystkich zakładach pracy wynagrodzeń i innych należności”.
Zobacz też: Jak obliczyć potrącenie komornicze
Ograniczenia w dokonywaniu potrąceń z umów-zleceń
Od 2019 r. obowiązuje przepis art. 833 § 21 K.p.c., który przewiduje ograniczenia w dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu umowy-zlecenia, jednakże ma on zastosowanie w sytuacji, gdy wynagrodzenie zleceniobiorcy ma charakter powtarzalny i ma na celu zapewnienie utrzymania osoby, która je otrzymuje, albo gdy wynagrodzenie to stanowi jedyne źródło dochodu dłużnika. Jeżeli wynagrodzenie pani Haliny z umowy-zlecenia spełniałoby przesłanki wskazane w art. 833 § 21 K.p.c., wówczas korzystałoby z ochrony wskazanej w przepisach Kodeksu pracy. Do takiego wynagrodzenia stosujemy zarówno maksymalną, dopuszczalną kwotę potrącenia (granica potrącenia), jak również kwotę wolną od potrąceń. Jeśli wynagrodzenie otrzymywane przez zleceniobiorcę nie ma charakteru świadczeń powtarzających się lub nie stanowi innego źródła dochodu, wówczas nie ma ograniczeń w zakresie prowadzonej egzekucji.
Przeczytaj też: Czy komornik może zająć wynagrodzenie za pracę za granicą
Wniosek o zwolnienie wierzytelności spod egzekucji lub ograniczenie potrąceń
W opisanej sprawie wynagrodzenie z tytułu umowy-zlecenia nie stanowi jedynego źródła dochodu pani Haliny, w związku z tym nie może ona powołać się na wskazany wyżej przepis. Może natomiast zwrócić się do wierzyciela z prośbą o zwolnienie wierzytelności z tytułu umowy-zlecenia spod egzekucji albo o ograniczenie jej do określonej wysokości, np. połowy wynagrodzenia osiąganego z tytułu umowy-zlecenia. W takim wniosku pani Halina powinna opisać swoją trudną sytuację rodzinną i majątkową.
Przykłady
Przypadek Anny, nauczycielki i tłumaczki
Anna pracuje jako nauczycielka na umowę o pracę w szkole, a po godzinach zajmuje się tłumaczeniami w ramach zlecenia. Kiedy jej długi stały się zbyt duże, komornik wszczął egzekucję, obejmując zarówno wynagrodzenie z pracy stałej, jak i z dodatkowych zleceń. Pomimo różnych źródeł dochodu, suma wszystkich wpływów stała się podstawą do obliczenia potrąceń, znacznie obniżając jej miesięczne wpływy.
Historia Marka, kierowcy i fotografa
Marek pracuje na pełen etat jako kierowca w firmie transportowej, ale jego pasją jest fotografia, dzięki której również dorabia na umowie-zleceniu. Gdy niespodziewane wydatki medyczne spowodowały nagromadzenie się długów, komornik zajął część jego wynagrodzenia z obu źródeł pracy. Marek nie zdawał sobie sprawy, że jego dodatkowe sesje fotograficzne będą miały wpływ na wysokość potrąceń komorniczych z jego głównego źródła dochodu.
Sytuacja Ewy, informatyczki i projektantki
Ewa pracuje jako programistka na umowę o pracę w dużej korporacji IT. Jednocześnie, by rozwijać swoje umiejętności i portfolio, projektuje strony internetowe na zlecenie. Kiedy z powodu nieprzewidzianych okoliczności finansowych jej długi zostały poddane egzekucji, komornik uwzględnił zarówno jej stałą pensję, jak i dochody z projektowania. Dla Ewy to oznaczało konieczność przemyślenia i zbilansowania obu form pracy, aby móc radzić sobie z obniżonymi wpływami finansowymi.
Podsumowanie
Artykuł podkreśla złożoność i konsekwencje prawne związane z obliczaniem dochodu dłużnika czerpiącego z różnych źródeł w kontekście egzekucji komorniczej. Przedstawione przypadki z życia wzięte ilustrują, jak art. 835 K.p.c. wpływa na życie dłużników, których wynagrodzenia z różnych umów podlegają potrąceniom. Jest to ważny przyczynek do zrozumienia, jak ważne jest świadome zarządzanie własnymi finansami oraz znajomość przepisów prawa, które mają bezpośredni wpływ na możliwości finansowe i życie codzienne.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz profesjonalnej porady lub wsparcia w sporządzaniu pism prawnych związanych z egzekucją komorniczą? Skontaktuj się z nami! Oferujemy kompleksowe konsultacje online i pomoc w przygotowaniu niezbędnych dokumentów, aby skutecznie zarządzać Twoją sytuacją prawną. Zapraszamy do kontaktu poprzez formularz umieszczony pod tekstem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
