Przedawnienie opłat za śmieci

Umowa o odbiór i unieszkodliwianie odpadów

Niekwestionowany w sprawie jest fakt, że pana Mateusza łączyła z powodem umowa o odbiór i unieszkodliwianie odpadów komunalnych, na podstawie której powód (wierzyciel) świadczył usługi odbioru odpadów.

Znaczna część istotnych warunków umowy o odbiór i unieszkodliwianie odpadów została uregulowana przepisami szczególnymi tj. ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz wydanymi na jej podstawie aktami prawa miejscowego. W ten sposób swoboda kontraktowa stron została istotnie ograniczona i poddana wymogom powszechnie obowiązującego prawa. Artykuł 353 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) pozwala stronom zawierającym umowę ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Elementy przedmiotowo istotne umowy o odprowadzanie odpadów komunalnych zostały wystarczająco uregulowane przez inne przepisy w rozumieniu art. 750 K.c., a więc przez powoływaną wyżej ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz wydanych na jej podstawie aktach prawa miejscowego. W konsekwencji do tej kategorii umów, pomimo że są to umowy o świadczenie usług, nie znajdują odpowiedniego zastosowania przepisy o zleceniu (art. 750 K.c.). Powołane przepisy szczególne kształtują łącznie stosunek prawny łączący strony, umożliwiając rekonstrukcję istotnych obowiązków stron na poziomie ogólnym. Co prawda, regulacja ustawowa nie ma charakteru kompleksowego, tym nie mniej jednak swoboda kontraktowa stron została znacząco ograniczona chociażby poprzez sam obowiązek kontraktowy w tym zakresie i określenie wzajemnych zobowiązań obu stron.

W tej sytuacji nie mają zastosowania w rozpoznawanym wypadku normy art. 750 w zw. z art. 751 K.c. Powołany przepis art. 750 K.c. stanowi, że do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Jednoznaczne sformułowanie o zastosowaniu tego przepisu do umów, gdy nie są one uregulowane odrębnymi przepisami, wyklucza jego zastosowanie do umowy o świadczenie usług polegających na odbiorze i unieszkodliwianiu odpadów komunalnych uregulowanej w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Okres przedawnienia dla roszczeń z umów o odbiór i unieszkodliwianie odpadów

Do roszczeń wynikających z umowy o odbiór i unieszkodliwianie odpadów znajduje zastosowanie termin 3-letni, przewidziany w art. 118 K.c.

Nasz klient wskazuje, że w listopadzie 2018 r. odbyła się sprawa sądowa. Oznaczałoby to, że nie doszło jeszcze do przedawnienia opłat za śmieci. Aczkolwiek należałoby sprawdzić termin zapłaty faktury i ustalić, kiedy mijały 3 lata.

Zmiany w długości terminów przedawnienia

Warto wiedzieć, że ustawą z 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw zmieniono znacząco zasady przedawnienia cywilnoprawnych roszczeń majątkowych. Poza zmianą długości terminów przedawnienia oraz zasad przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom przeciwko konsumentom, duże znaczenie praktyczne mają wprowadzone wtedy przepisy przejściowe, które decydują o zasadach przedawnienia roszczeń istniejących w dniu 9 lipca 2018 r. (wtedy weszła w życie wspomniana nowelizacja) i do tego dnia nieprzedawnionych. Dodatkowo nowelizacja ta wprowadziła też ważne zmiany do Kodeksu postępowania cywilnego.

Jak pamiętamy, w przepisach Kodeksu cywilnego istniały trzy terminy przedawnienia:

• ogólny termin przedawnienia – 10 lat,
• termin przedawnienia roszczeń o świadczenie okresowe oraz termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata,
• termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd – 10 lat.

Zgodnie z przywołaną nowelizacją skróceniu uległy terminy 10-letnie. Od 9 lipca 2018 r. roszczenia takie przedawniają się z upływem 6 lat. Ponadto wprowadzono do art. 118 K.c. także drugie zdanie, które dotyczy obliczania terminów przedawnienia wynoszących dwa lata lub więcej. Bieg takiego terminu przedawnienia będzie kończyć się z upływem ostatniego dnia roku kalendarzowego. W konsekwencji terminy przedawnienia zostaną w większości przypadków wydłużone o czas do końca roku kalendarzowego.

Przepisy przejściowe w nowelizacji

Dla praktyki znaczenie mają przepisy przejściowe, które odnoszą się do kwestii przedawnienia roszczeń, które powstały przed wejściem w życie nowelizacji (09.07.2018 r.) i do tego dnia się nie przedawniły. Do takich roszczeń należy stosować nowe reguły dotyczące przedawnienia (art. 5 ust. 1 nowelizacji). To oznacza, że terminy przedawnienia roszczeń, których długość wynosiła dwa lata i więcej, będą upływać 31 grudnia danego roku kalendarzowego.

W tych nowych przepisach znalazło się jednak kilka wyjątków co do roszczeń istniejących i nieprzedawnionych w dniu 9 lipca 2018 r. Jeden z nich dotyczy roszczeń skierowanych przeciwko konsumentom. Otóż w przypadku roszczeń, których termin przedawnienia już upłynął, a nie został podniesiony zarzut przedawnienia, z dniem wejścia w życie ustawy nastąpią skutki przedawnienia (art. 5 ust. 4 nowelizacji). Oznacza to, że od 9 lipca br. przedawnienie takiego roszczenia będzie brane przez sąd pod uwagę bez względu na zarzut pozwanego (art. 117 § 21 K.c.), przy czym sąd będzie mógł nie uwzględnić przedawnienia w razie zaistnienia przesłanek z art. 1171 K.c.

Zatem skoro jest pan Mateusz konsumentem, sąd badał kwestie przedawnienia z urzędu, a skoro wydał nakaz, nie dopatrzył się przedawnienia.

Postępowanie upominawcze

Powinien również wiedzieć, że w postępowaniu upominawczym sąd nie wyznacza rozpraw. Pozwanemu doręcza się nakaz zapłaty wraz z pozwem i pouczeniem o sposobie wniesienia sprzeciwu oraz o skutkach niezaskarżania nakazu. Wydając nakaz zapłaty, sąd wysłał go do niego na adres wskazany w pozwie. Nieodebrane pismo z sądu zostaje w aktach ze skutkiem doręczenia zastępczego (awizo).

Tak przedstawia się sytuacja z punktu widzenia przepisów. Jednak zalecałabym jeszcze sprawdzenie akt sądowych i zrobienie kopii dokumentów (klient zna sygnaturę sprawy). To umożliwiłoby dokładne ustalenie, czy nie doszło do przedawnienia. Oprócz tego warto byłoby jeszcze sprawdzić, jak doszło do doręczenia oraz czy adres wskazany w pozwie był jego adresem zamieszkania (nie mylić z adresem zameldowania).

Powództwo przeciwegzekucyjne albo ugoda z wierzycielem

Podsumowując: Jeśli doszło do przedawnienia, można by złożyć powództwo przeciwegzekucyjne i taki zarzut podnieść. Okoliczności związane z doręczaniem mogłyby być podstawą do ewentualnego zaskarżenia nakazu lub postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Jeżeli przedawnienia nie było, to autor pytania nie ma za bardzo ruchów. Do rozważenia jest:

• ugoda z wierzycielem;
• dokonanie zapłaty oraz wycofanie wniosku przez wierzyciela – wtedy pan Mateusz zapłaciłby komornikowi tylko 5% od kwoty egzekwowanej.

Akty prawne i przepisy:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.