Autor: Marek Gola
Mamy pełnoletniego syna, który od roku z nami nie mieszka. W tym czasie (kiedy nie mieszkał już z nami) zaciągnął dużo pożyczek w różnych firmach. Swoich zobowiązań nie spłaca. Niedawno wymeldowaliśmy go, ponieważ korespondencja do niego przychodziła na dotychczasowy adres. Czy my jako rodzice jesteśmy zobowiązani do spłaty kredytów syna?
Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego zwanego dalej K.c. oraz przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
Z treści Pani pytania wynika, że ma Pani dorosłego syna, który ma zadłużenie. Niestety syn nie poczuwa się do obowiązku spłacania swoich zaległości. Niedawno syn został wymeldowany z Państwa miejsca zamieszkania, ale wspólnie z mężem obawia się Pani, że będziecie ponosić odpowiedzialność za długi syna.
W pierwszej kolejności wyraźnie podkreślić należy, że dłużnikiem wobec firm pożyczkowych będzie syn, a nie jego rodzice. Dopóty syn żyje, Pani nie może być obciążona obowiązkiem spłaty jego zadłużenia, a już na pewno nie można uzyskać przeciwko Pani tytułu wykonawczego, który by pozwalał na skierowanie przeciwko Pani egzekucji.
Inaczej sytuacja wygląda po śmierci syna. Wówczas musiałaby Pani spadek odrzucić albo przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza.
Zobacz też: Czy rodzice odpowiadają za długi dorosłych dzieci
Spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
Innymi słowy, jeżeli do 6 miesięcy od śmierci syna nie złoży Pani oświadczenia o odrzuceniu spadku, wówczas dziedziczyć będziecie Pani z dobrodziejstwem inwentarza. Wówczas Pani odpowiedzialność ogranicza się do wysokości aktywów spadku, np. jeżeli syn ma majątek w kwocie np. 10 000 zł, a długi wynoszą 30 000 zł odpowiada Pani jedynie do 10 000 zł. Osobiście jednak uważam, że dla takiej kwoty warto odrzucić spadek, albowiem sam spis inwentarza jest dosyć kosztowny, długotrwały, a i tak, jak pokazuje praktyka zawsze wierzyciele uważają, że są traktowani nierówno i wówczas sprawa ich spłaty ciągnie się latami. Wierzyciele bowiem często próbują wymusić spłatę całego zadłużenia, nie bacząc na postanowienie sądu w tym zakresie.
Pani powołanie do spadku wynika z treści art. 932 § 1 K.c., zgodnie z którym w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Jeżeli Pani syn nie ma dzieci, ani małżonki, wówczas do spadku z mocy ustawy powołana jest Pani jako matka.
Nawet jeżeli syn zamieszkiwał z Państwem, to komornik może dokonać oględzin miejsca jego zamieszkania i zająć przedmioty stanowiące jego własność, ale mniemam, że syn takowych nie posiada, a jeżeli posiada to znajdują się w jednym miejscu.
Nadto, jeżeli posiada Pani dokumenty potwierdzające zakup wyposażenia mieszkania, proszę o ich zachowanie i zabezpieczenie na wypadek, gdyby komornik za jakiś czas, dysponując tytułem wykonawczym, prowadził egzekucję przeciwko synowi.
Pani Anna otrzymała pismo od firmy windykacyjnej z wezwaniem do zapłaty długu swojego dorosłego syna. Początkowo spanikowała, ale po konsultacji z prawnikiem dowiedziała się, że nie ponosi odpowiedzialności za jego zobowiązania finansowe, ponieważ nie była poręczycielem ani nie przejęła długu w żaden formalny sposób.
Pan Marek obawiał się, że komornik może zająć jego majątek, bo syn przestał spłacać raty kredytu i listy od komornika przychodziły na ich wspólny adres. Okazało się jednak, że sam fakt zamieszkania pod tym samym dachem nie sprawia, że rodzice odpowiadają za długi dziecka, o ile nie podpisywali żadnych umów jako współkredytobiorcy.
Pani Elżbieta i pan Tomasz, rodzice zadłużonego syna, dowiedzieli się o konieczności rozważenia przyjęcia lub odrzucenia spadku po jego ewentualnej śmierci. By uniknąć późniejszych problemów z dziedziczeniem długów, postanowili, że w razie takiej sytuacji niezwłocznie złożą oświadczenie o odrzuceniu spadku w wymaganym terminie.
Rodzice nie odpowiadają za długi swojego pełnoletniego dziecka, o ile nie są poręczycielami lub nie przejęli tych zobowiązań na siebie. Nawet jeżeli dorosłe dziecko mieszkało wcześniej z rodzicami, nie ma to wpływu na ich odpowiedzialność za jego kredyty. Dopiero w przypadku śmierci syna pojawia się kwestia spadkobrania, dlatego warto pamiętać o terminowym złożeniu oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, aby uniknąć niechcianych zobowiązań.
Jeżeli zmagasz się z podobną sytuacją i potrzebujesz indywidualnej porady prawnej, skontaktuj się z nami. Wyjaśnimy Twoje prawa, pomożemy przygotować niezbędne dokumenty i podpowiemy, jak skutecznie zabezpieczyć się przed odpowiedzialnością za cudze długi. Nasze doświadczenie pozwoli Ci spokojnie przejść przez każdy etap sprawy.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika