Zmiana nazwiska a tytuł egzekucyjny

Zmiana osoby wierzyciela lub dłużnika zaistniała po wszczęciu właściwego postępowania egzekucyjnego

Na początku powołam przepis art. 788 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym:

„§ 1. Jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

§ 2. Za przejście uprawnień lub obowiązków, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, uważa się również zmiany w prawie rozporządzania mieniem wywołane ustanowieniem zarządcy masy majątkowej, kuratora spadku lub wykonawcy testamentu, jak również wygaśnięciem funkcji tych osób”.

Powołany przepis dotyczy sytuacji przejścia prawa lub obowiązku na inną osobę. W literaturze prawniczej oraz orzecznictwie dominuje stanowisko, że zmiana osoby wierzyciela lub dłużnika zaistniała po wszczęciu właściwego postępowania egzekucyjnego nie wymaga uwidocznienia jej w klauzuli wykonalności, a podstawą egzekucji jest dotychczasowy tytuł wykonawczy, jednakże wierzyciel będzie musiał wykazać organowi egzekucyjnemu przejście uprawnienia lub obowiązku odpowiednim dokumentem ( postanowienie SN z dnia 2 lipca 1975 r., sygn. akt I CZ 98/75, OSNC 1976, nr 6, poz. 142).

Zmiana nazwiska przed wydaniem tytułu egzekucyjnego

Podobnie D. Zawistowski wskazuje, że „art. 788 k.p.c. ma zastosowanie jedynie w przypadkach przejścia na inną osobę uprawnienia lub obowiązku. Tego rodzaju przejścia nie stanowi natomiast zmiana nazwiska osoby fizycznej lub zmiana nazwy osoby prawnej. Tożsamość podmiotów wskazanych w tytule wykonawczym i występujących w postępowaniu egzekucyjnym pod inną nazwą lub nazwiskiem może być wykazana przed organem egzekucyjnym”.

Zdaniem H. Pietrzykowskiego „wierzyciel powinien zwrócić się w takim przypadku do sądu, który wydał orzeczenie, z wnioskiem o wykładnię wyroku (art. 352 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). Brak natomiast podstaw do wystąpienia z wnioskiem o nadanie kolejnej klauzuli wykonalności w trybie art. 788 k.p.c.” (por. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz), a względnie wykazać przed komornikiem tożsamość dłużnika za pomocą aktu stanu cywilnego.

Jeśli zmiana nazwiska nastąpiła przed wydaniem tytułu egzekucyjnego, tytuł egzekucyjny nie wywoła skutku prawnego.

„Wydaje się zatem, że oznaczenie dłużnika w tytule wykonawczym nieaktualnym nazwiskiem nie stanowi przeszkody do prowadzenia egzekucji, o ile wierzyciel wykaże przed organem egzekucyjnym dokumentem urzędowym zmianę nazwiska (nazwy) dłużnika” (orzeczenie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 6 listopada 2013 r., sygn. akt VIII Gz 69/13).

W nauce dominuje pogląd (m.in. W. Siedlecki, E. Wengerek), że art. 788 znajdzie zastosowanie – w drodze analogii – jeżeli klauzula ma być wydana przeciwko tej samej osobie, która wymieniona została w tytule egzekucyjnym, ale nastąpiła zmiana oznaczenia tej osoby (np. zmiana nazwiska przez dłużnika lub zmiana jego firmy).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 1975 r., sygn. akt I CZ 98/75
4. Orzeczenie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 6 listopada 2013 r., sygn. akt VIII Gz 69/13

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.