Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Otrzymuję zasiłek przedemerytalny w wysokości 1600 zł. Komornik pozostawia mi 400 złotych. Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem?
Świadczenie przedemerytalne jest świadczeniem pieniężnym, które może być przedmiotem egzekucji komorniczej. Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przy czym kwotę wolną od potrąceń i egzekucji ustala się według zasad określonych dla emerytury.
Według tych zasad, zgodnie z art. 139 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17 grudnia 1998 r. „po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych – można potrącić następujące należności:
1) świadczenia wypłacane w kwocie zaliczkowej,
2) kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń,
3) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych,
4) alimentacyjne, egzekwowane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego,
5) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
6) kwoty nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych lub pielęgnacyjnych oraz świadczeń rodzinnych w razie braku możliwości potrącenia z wypłacanych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych oraz świadczeń rodzinnych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie,
7) kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego,
8) zasiłki wypłacone z tytułu pomocy społecznej, jeżeli przy wypłacie zastrzeżono ich potrącanie, oraz zasiłek stały lub zasiłek okresowy wypłacone na podstawie przepisów o pomocy społecznej za okres, za który przyznano emeryturę lub rentę,
9) zasiłki i świadczenia wypłacone na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu za okres, za który przyznano prawo do emerytury lub renty,
10) z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych – na wniosek dyrektorów tych placówek”.
Zobacz też: Świadczenie pielęgnacyjne a komornik
Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 140 potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
W art. 141 została wyrażona zasada, że „emerytury i renty są wolne od egzekucji i potrąceń, w części odpowiadającej:
1) 50% kwoty najniższej emerytury lub renty - zależnie od rodzaju pobieranego przez emeryta (rencistę) świadczenia – przy potrącaniu:
a) sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,
b) należności alimentacyjnych potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego;
1a) 75% kwoty najniższej emerytury lub renty - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
2) 60% kwoty najniższej emerytury lub renty – przy potrącaniu należności takich jak:
– świadczenia wypłacane w kwocie zaliczkowej, a następnie kwoty świadczenia lub świadczeń podlegające rozliczeniu w trybie określonym w art. 98 ust. 3;
– kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu:
a) zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego za okres przed dniem wejścia w życie ustawy,
b) ubezpieczeń społecznych, o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie,
c) zaopatrzenia określonego w odrębnych przepisach;
– kwoty nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych lub pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów w razie braku możliwości potrącenia z wypłacanych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie, a także kwoty zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego za okres, za który przyznano dodatek pielęgnacyjny;
– kwoty nienależnie pobranego dodatku weterana poszkodowanego;
– kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego(41);
– zasiłki wypłacone z tytułu pomocy społecznej, jeżeli przy wypłacie zastrzeżono ich potrącanie, oraz zasiłek stały lub zasiłek okresowy wypłacone na podstawie przepisów o pomocy społecznej za okres, za który przyznano emeryturę lub rentę;
– zasiłki i świadczenia wypłacone na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu za okres, za który przyznano prawo do emerytury lub renty
3) 20% najniższej emerytury lub renty - przy potrącaniu należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych - na wniosek dyrektorów tych placówek”.
Zgodnie z art. 85 kwota najniższej emerytury oraz renty rodzinnej wynosi 1000 zł miesięcznie.
Kwoty wolne od potrąceń i egzekucji ustala się dla emerytur i rent wraz ze wszystkimi wzrostami, zwiększeniami, dodatkami oraz innymi świadczeniami wypłacanymi wraz z emeryturą lub rentą na podstawie odrębnych przepisów, z wyłączeniem świadczeń rodzinnych oraz dodatku dla sierot zupełnych, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku weterana poszkodowanego.
W razie zbiegu uprawnień do dwóch lub więcej świadczeń pieniężnych kwotę wolną od egzekucji i potrąceń ustala się od jednego – wyższego świadczenia.
Tak więc ważne jest, jakiego rodzaju wierzytelność jest przedmiotem działania komornika, aby ustalić kwotę % wolną od potrąceń.
Pani Maria z Gorzowa Wielkopolskiego przez ponad 30 lat pracowała w zakładach przemysłowych. Po utracie pracy otrzymała świadczenie przedemerytalne w wysokości 1600 zł. Niestety, w przeszłości zaciągnęła pożyczkę bankową, której nie była w stanie spłacać. Komornik zajął część jej świadczenia, zostawiając jedynie 400 zł. Dopiero po konsultacji z prawnikiem dowiedziała się, że w przypadku zwykłych długów (niealimentacyjnych) egzekucja nie może przekraczać 25%, a ona powinna mieć zagwarantowane co najmniej 75% najniższej emerytury, czyli 750 zł.
Pan Tadeusz, emerytowany kierowca z Kielc, otrzymywał zasiłek przedemerytalny i jednocześnie musiał spłacać alimenty na pełnoletniego syna. Komornik potrącał mu aż 900 zł miesięcznie, zostawiając 700 zł na życie. Choć sytuacja była trudna, była zgodna z prawem – alimenty mogą być egzekwowane do wysokości 60% świadczenia. Pan Tadeusz złożył jednak wniosek o zmniejszenie alimentów z uwagi na swoją trudną sytuację materialną.
Pani Krystyna z okolic Rzeszowa pobierała świadczenie przedemerytalne i nie zdawała sobie sprawy, że nadpłacone wcześniej zasiłki z pomocy społecznej mogą zostać potrącone przez komornika. Gdy komornik zajął jej część świadczenia, była zaskoczona. Okazało się, że przy wypłacie świadczeń socjalnych zaznaczono możliwość ich późniejszego potrącenia. Zgodnie z przepisami, takie świadczenia również mogą być objęte egzekucją, ale tylko do określonego limitu.
Zasiłek przedemerytalny, choć stanowi istotne wsparcie finansowe dla osób oczekujących na emeryturę, nie jest w pełni chroniony przed egzekucją komorniczą. Może być zajęty, podobnie jak emerytura czy renta, jednak z zachowaniem określonych przepisami prawa limitów potrąceń i kwot wolnych od zajęcia. Kluczowe znaczenie ma rodzaj długu – w przypadku należności alimentacyjnych możliwe są wyższe potrącenia niż przy długach cywilnych. Osoby, których świadczenia są zajmowane w nadmiernej wysokości, powinny sprawdzić zgodność działań komornika z przepisami i w razie potrzeby szukać pomocy prawnej.
Potrzebujesz pomocy w sprawie zajęcia świadczenia przedemerytalnego przez komornika? Skorzystaj z naszych porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy wyjaśnią Twoje prawa, ocenią legalność potrąceń i pomogą w przygotowaniu pisma lub odwołania. Wejdź na eporady24.pl i uzyskaj fachową pomoc dostosowaną do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika