Wpis hipoteki przymusowej dla wierzytelności

Autor: Izabela Nowacka-Marzeion

Jestem wierzycielem. Posiadam wyrok z klauzulą wykonalności. Przeprowadzona egzekucja okazała się bezskuteczna. Dłużnik posiada nieruchomość z wpisaną na pierwszym miejscu hipoteką bankową. Chcę dokonać wpisu hipoteki przymusowej dla wierzytelności stwierdzonej wyrokiem na drugim miejscu, aby zabezpieczyć ewentualną sprzedaż nieruchomości bez mojej wiedzy. Nieruchomość jest współwłasnością dłużnika i jego żony, która z długiem nie ma nic wspólnego (dług dotyczy firmy męża). Uzyskałam zatem wyrok kolejny ustanawiający rozdzielność majątkową dłużnika i jego żony. Czy to wystarczy, aby sąd wieczystoksięgowy wpisał moją hipotekę na 1/2 udziału w nieruchomości, czy też muszę uzyskiwać dodatkowy podział tej nieruchomości na udziały przez sąd?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Wpis hipoteki przymusowej dla wierzytelności

Postępowanie dotyczące wpisu hipoteki przymusowej w księdze wieczystej

Z treści art. 35 ust. 1 u.k.w.h. wynika, iż właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. Przepis ten ma na celu zapewnienie zgodności stanu prawnego wynikającego z księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz usprawnienie postępowania wieczystoksięgowego.

Skutki zaniechania ujawnienia aktualnego stanu prawnego w księdze wieczystej obciążają wyłącznie uczestników.

Dłużnik powinien po uzyskaniu sądowego orzeczenia rozdzielności uaktualnić KW.

Z art. 3 ust. 1 u.k.w.h. wynika domniemanie, że prawo jawne z księgi wieczystej jest zgodne z rzeczywistym stanem prawnym. Domniemanie zgodności wpisu właściciela w dziale II księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie może być obalone w postępowaniu wieczystoksięgowym o wpis hipoteki przymusowej. Domniemanie z art. 3 ust. 1 może być obalone w drodze procesu o uzgodnienie stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 ust. 1 u.k.w.h.). W postępowaniu wieczystoksięgowym domniemanie z art. 3 ust. 1 u.k.w.h., dotyczące wpisu właściciela, może być obalone na skutek wniosku o wpisanie nowego właściciela w miejsce poprzedniego na podstawie odpowiedniego dokumentu.

Hipoteka przymusowa pełni rolę szczególnego środka egzekucyjnego, w szerokim znaczeniu, a postępowanie dotyczące wpisu hipoteki przymusowej w księdze wieczystej powinno być traktowane jak postępowanie egzekucyjne, mimo że odbywa się na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego regulujących postępowanie wieczystoksięgowe i nie jest sposobem egzekucji, a jego skutkiem nie jest wyegzekwowanie roszczenia. Skoro ustanowienie hipoteki przymusowej ma na celu ułatwienie przyszłego postępowania egzekucyjnego, to skutek ten może być osiągnięty tylko wtedy, gdy wierzyciel dysponuje tytułem prawnym wymaganym do wszczęcia egzekucji, co przemawia za przyjęciem, że podstawę wpisu hipoteki przymusowej powinien stanowić taki sam tytuł, jaki uprawnia do prowadzenia egzekucji.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Uzyskanie hipoteki na nieruchomościach dłużnika

Zgodnie z art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa).

Zgodnie z art. 6268 § 2 K.p.c. rozpoznając wniosek o wpis sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Wpis dokonany z uwzględnieniem wymogów wynikających z art. 6268 § 2 K.p.c. jest wpisem prawidłowym i wywołuje wszystkie skutki przez prawo przewidziane. Jednak sąd nie rozważa wszystkich okoliczności wynikających z przedłożonych dokumentów, albowiem zgodnie z powyżej wskazanym artykułem kognicja sądu wieczystoksięgowego jest ograniczona. Badanie treści wniosku polega na sprawdzeniu, czy wniosek został złożony przez osobę legitymowaną do jego wniesienia i czy przytoczone we wniosku okoliczności mogą być podstawą dokonania żądanego w nim wpisu, natomiast badanie formy polega na sprawdzeniu, czy wniosek odpowiada wymogom formalnym. Badanie dołączonych do wniosku dokumentów obejmuje zarówno formę dokumentu, jak i jego treść, bowiem zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego obejmuje także ocenę, czy dany dokument stanowi uzasadnioną podstawę wpisu. W myśl art. 6262 § 3 K.p.c. do wniosku o dokonanie wpisu należy dołączyć dokumenty, stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Postanowienie sądu ustanawiające rozdzielność majątkową pomiędzy dłużnikiem i jego małżonką

Postanowienie sądu ustanawiające rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami stanowi podstawę wpisu współwłasności nieruchomości, w udziałach po 1/2 części na rzecz każdego z nich.

Udziały w majątku objętym wcześniej wspólnością majątkową małżeńską powstają w momencie ustania tej wspólności, w tym poprzez ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej, a wielkość tych udziałów jest równa. Jest tak, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 1996 r., II CKU 10/96).

Wprawdzie do czasu podziału majątku wspólnego, każdemu z małżonków przysługuje uprawnienie do zgłoszenia żądania ustalenia nierównych udziałów w tym majątku (art. 43 § 2 K.r.o.), jednak skutek w postaci ustalenia, że udziały małżonków nie są równe, wymaga konstytutywnego orzeczenia sądu. Do chwili jego uprawomocnienia się należy przyjmować, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Stanowisko tego rodzaju znajduje oparcie w poglądzie Sądu Najwyższego, prezentowanym w uchwale z dnia 17 kwietnia 2015 roku, III CZP 9/15 (Lex 1665896).

Reasumując – wnosi Pani o dokonanie w księdze wieczystej wpisu współwłasności na rzecz małżonków w udziałach po 1/2 części, w miejsce małżonków jako właścicieli na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej oraz wpisu hipoteki przymusowej do kwoty objętej wyrokiem, na swoją rzecz, na udziale męża wynoszącym 1/2 części nieruchomości.

Przykłady

Marta i firma jej dłużnika

Marta wygrała sprawę sądową przeciwko właścicielowi firmy budowlanej, który nie zapłacił jej za wykonane prace projektowe. Miała tytuł wykonawczy, ale komornik nie był w stanie wyegzekwować należności – dłużnik nie miał majątku na koncie. Okazało się jednak, że posiada nieruchomość współdzieloną z żoną. Marta uzyskała postanowienie o rozdzielności majątkowej i wniosła o wpis hipoteki przymusowej na 1/2 udziału dłużnika, aby zabezpieczyć swoją wierzytelność w razie sprzedaży domu.

 

Tomasz kontra nierzetelny kontrahent

Tomasz odzyskał wyrok przeciwko firmie transportowej, która nie zapłaciła mu za wynajem pojazdów. Po nieudanej egzekucji odkrył, że właściciel firmy ma udziały w nieruchomości wpisanej w księdze wieczystej, na której widniała już hipoteka banku. Tomasz zdecydował się na wpis hipoteki przymusowej na drugim miejscu, by nie dopuścić do sprzedaży tej nieruchomości bez zabezpieczenia swojego roszczenia.

 

Anna i zabezpieczenie przed upadłością

Anna, po bezskutecznej egzekucji należności z faktur wobec lokalnego przedsiębiorcy, ustaliła, że dłużnik wspólnie z żoną posiada lokal użytkowy. Uzyskała wyrok o rozdzielności majątkowej, a następnie złożyła wniosek o wpisanie współwłasności udziałowej oraz hipoteki przymusowej. Dzięki temu, nawet jeśli dłużnik ogłosi upadłość lub sprzeda swoją część, Anna będzie miała realne zabezpieczenie w księdze wieczystej.

Podsumowanie

Wpis hipoteki przymusowej to skuteczne narzędzie zabezpieczające interesy wierzyciela, szczególnie gdy egzekucja okazuje się bezskuteczna, a dłużnik posiada nieruchomość. Aby wpis był możliwy, konieczne jest posiadanie tytułu wykonawczego oraz wykazanie prawa własności dłużnika do nieruchomości. W przypadku współwłasności małżeńskiej, ustanowienie rozdzielności majątkowej umożliwia wpis na udziale przypadającym dłużnikowi. Sąd wieczystoksięgowy bada jedynie dokumenty i treść księgi, nie analizując sytuacji materialnoprawnej. Dlatego kluczowe jest prawidłowe przygotowanie wniosku oraz wcześniejsze uregulowanie kwestii majątkowych, by skutecznie zabezpieczyć roszczenie i uniemożliwić niekontrolowaną sprzedaż nieruchomości przez dłużnika.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie hipoteki przymusowej, egzekucji lub zabezpieczenia roszczeń? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, bezpiecznie i bez wychodzenia z domu. Nasi doświadczeni prawnicy przeanalizują Twoją sytuację, wskażą możliwe rozwiązania i pomogą przygotować niezbędne dokumenty. Zadaj pytanie przez internet i otrzymaj profesjonalną odpowiedź dostosowaną do Twojego przypadku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

3. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece - Dz.U. 1982 nr 19 poz. 147

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.


Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

rozwodowy.pl

prawo-cywilne.info

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawo-karne.info

prawozus.pl

praworolne.info