Mąż wziął kredyt bez zgody żony, co zrobić?

Mąż pani Marty bez jej wiedzy i zgody zaciągnął kredyt w banku w wysokości 30 tys. zł. Do takiej kwoty nie potrzebował pisemnej zgody małżonki, bo bank jej nie wymagał. Pani Marta obawia się, czy mąż będzie spłacał to zobowiązanie. Pyta więc, co w takiej sytuacji zrobić i jak się zabezpieczyć, aby ona nie musiała tego kredyty w przyszłości spłacać.

Zaciąganie zobowiązań bez zgody współmałżonka

Dla ochrony interesów pani Marty istotne znaczenie ma przepis art. 787 K.p.c., zgodnie z którym tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.

Innymi słowy, to osoba (instytucja), wobec której mąż pani Marty jest dłużnikiem, będzie musiała wykazać, że na zaciągnięte przez niego zobowiązanie zgodę wyraziła jego żona. Jak podkreśla się w literaturze, „bez względu na to, w jakiej formie została dokonana czynność prawna, z której wynika zobowiązanie dłużnika, wierzyciel wnoszący o nadanie klauzuli na podstawie art. 787 musi do wniosku załączyć oryginał dokumentu urzędowego lub prywatnego podpisanego przez małżonka dłużnika, z którego wynika udzielenie zgody na dokonanie czynności prawnej. Jeżeli zgoda została udzielona w formie ustnej, wierzyciel nie może domagać się nadania klauzuli przeciwko małżonkowi dłużnika” (Przemysław Telenga, Komentarz aktualizowany do art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego, 2014.04.01).

Pani Marta podała, że nie wiedziała o kredycie. Wobec tego, dopóki żyje mąż, zadłużenie może być egzekwowane tylko z jego majątku osobistego. Takim majątkiem jest m.in. udział w spadku. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Jeżeli na przykład mąż pani Marty otrzyma w drodze darowizny, testamentu, dziedziczenia nieruchomość, wówczas, mając na uwadze brak umów majątkowych małżeńskich, nieruchomość ta będzie należała do jego majątku osobistego.

Zobacz też: Pożyczka bez zabezpieczeń

Wyodrębnienie majątku osobistego każdego z małżonków

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Reasumując: jeżeli pani Marta nie wyraziła pisemnie (dokument prywatny lub urzędowy) zgody na zaciągnięcie przez jej męża zobowiązania, nie może być mowy o egzekucji tej wierzytelności z majątku wspólnego małżonków (zakładając ustrój wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej). Egzekucja może być prowadzona jedynie z męża majątku osobistego.

Odrzucenie spadku po zadłużonym mężu

Gdyby mąż pani Marty zmarł, po jego śmierci pani Marta powinna rozważyć odrzucenie po nim spadku lub przyjęcie go z tzw. dobrodziejstwem inwentarza – wtedy odpowiadałaby za zobowiązania jedynie do wysokości tego, co mąż zostawił.

Spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Przyjęcie lub odrzucenie udziału spadkowego przypadającego spadkobiercy z tytułu podstawienia może nastąpić niezależnie od przyjęcia lub odrzucenia udziału spadkowego, który temu spadkobiercy przypada z innego tytułu. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym powyżej jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Przemysław Telenga, Komentarz aktualizowany do art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego, 2014.04.01

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.