Jak ściągnąć dług od członka rodziny?

Brak umowy pisemnej dotyczącej pożyczki dla członka rodziny

Jak rozumiem, nie posiada Pan na dowodu udzielenia pożyczki, oświadczenia pożyczkobiorcy potwierdzającego tenże fakt ani innych ważnych dokumentów. Jedynym potwierdzeniem, które Pan posiada, jest potwierdzenie przelewu dokonanego na konto pożyczkobiorcy oraz rozmowy z komunikatora. Wobec powyższego, mając na uwadze art. 720 Kodeksu cywilnego:

„§ 1. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

§ 2. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej”.

Dowody na dług członka rodziny

Należy wskazać, że niesporządzenie formalnej umowy pożyczki w formie pisemnej może rodzić dla Pana pewne negatywne skutki. Zgodnie z treścią przywołanego przepisu pożyczka na kwotę wyższą niż 1000 zł powinna zostać stwierdzona na piśmie. Pożyczka, której Pan udzielił, jest jak najbardziej ważna i skuteczna względem dłużnika, jednakże skutkiem niedochowania formy pisemnej będą ograniczenia dowodowe, których nie będzie mógł Pan podnosić w toku postępowania. Przede wszystkim w toku rozprawy przed sądem nie będzie dopuszczalny dowód z przesłuchania stron ani z przesłuchania świadków na fakt i okoliczności zawarcia tejże umowy. Będzie to możliwe jedynie w dwóch przypadkach. W pierwszym przypadku będzie to wyrażenie na to zgody przez obie strony, a w zasadzie przez drugą stronę. Drugim przypadkiem będzie sytuacja, w której fakt dokonania tejże czynności zostanie uprawdopodobniony za pomocą pisma. Te kwestie reguluje art. 74 Kodeksu cywilnego:

„§ 1. Zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.

§ 2. Jednakże mimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma.

§ 3. Przepisów o formie pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami”.

Zgoda, o której mowa w powyższym przepisie, może być wyrażona w dowolnej formie, nawet w sposób dorozumiany. Istnieje więc szansa na to, że Pana dłużnik w toku postępowania przed sądem nie zgłosi swojego sprzeciwu na przesłuchanie stron lub świadków, a sąd przyjmie, że zgoda na to została przez niego wyrażona.

Dowody z pisma – inne dokumenty

W sytuacji, gdyby nie udało się Panu doprowadzić do przesłuchania stron lub świadków, będzie mógł Pan posłużyć się dowodem z pisma, którym mogą być różne dokumenty. W Pana sytuacji nie posiada ich Pan zbyt dużo, na szczęście opisana sytuacja nie jest wyjątkowa i takie zdarzenia miały już miejsce. W podobnej sprawie kilkukrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy, np. wyrok Sądu Najwyższego z 18.05.1979 roku o sygnaturze akt III CRN 287/78 oraz inne, m.in. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 marca 2018 r. o sygnaturze I ACa 1241/17. Sąd Apelacyjny wskazywał, że „początkiem dowodu na piśmie, czyli dokumentem wykazującym, iż czynność została dokonana, może być każdy dokument, którego treść bezpośrednio lub pośrednio wskazuje na fakt dokonania czynności. Nie jest konieczne, aby pismo to pochodziło od strony, przeciwko której taki dowód będzie prowadzony, ani też aby było podpisane przez jedną ze stron. Może to być dokument prywatny albo urzędowy, wystarczy list, dowód wpłaty, wycinek prasowy, wydruk komputerowy, telefaksowy, telegram itp.” Mając na uwadze powyższe, potwierdzenie dokonania przelewu może również zostać uznane za dowód i stanowić podstawę do wytoczenia powództwa przeciwko Pana dłużnikowi.

Przedsądowe wezwanie do zapłaty

Aby więc rozpocząć procedurę odzyskiwania należności, należy wysłać na adres Pana członka rodziny przedsądowe wezwanie do zapłaty. W przedmiotowym wezwaniu należy dokładnie wskazać kwotę, odsetki oraz datę udzielenia pożyczki. W wezwaniu koniecznie musi Pan określić również termin na zwrot dokonanej pożyczki, standardowo powinno być to 7 dni od daty otrzymania wezwania oraz wskazać konto bankowe na które należy wpłacić daną kwotę. Skierowanie przez Pana sprawy do sądu spowoduje dodatkowe koszty, które w konsekwencji będą obciążały dłużnika, o czym warto również wspomnieć w wezwaniu.

Ściągnięcie długu w sprawie sądowej

Dopiero w przypadku, gdy dłużnik nie wpłaci w zakreślonym terminie środków na Pana konto, wpłaci je w niepełnej wysokości lub pozostawi wezwanie bez odpowiedzi, wtedy będzie mógł Pan skierować sprawę do sądu. Następnie po otrzymaniu wyroku należy sprawę złożyć niezwłocznie u komornika.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Najwyższego z 18.05.1979 roku o sygnaturze akt III CRN 287/78
3. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 marca 2018 r. o sygnaturze I ACa 1241/17

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.