Śmierć dłużnika, brak majątku, umorzenie postępowania - czy wierzyciela obciąża opłata szacunkowa?

Czynności organu egzekucyjnego w razie śmierci dłużnika

Obecnie organ egzekucyjny zawiesił postępowanie na podstawie art. 819 Kodeksu postępowania cywilnego:

„Art. 819. § 1. Organ egzekucyjny zawiesza postępowanie z urzędu również w razie śmierci wierzyciela lub dłużnika. Postępowanie podejmuje się z udziałem spadkobierców zmarłego albo – w zakresie w jakim dotyczy ono praw i obowiązków wynikających z działalności gospodarczej – zarządcy sukcesyjnego, jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny.

§ 2. Jeżeli spadkobiercy dłużnika nie objęli spadku albo nie są znani, a nie ma kuratora spadku, sąd na wniosek wierzyciela ustanowi dla nich kuratora, chyba że egzekucja dotyczy roszczeń wynikających z działalności gospodarczej, a został ustanowiony zarząd sukcesyjny.”

Postępowanie można będzie podjąć, jeśli znani będą spadkobiercy dłużnika. Wtedy wierzyciel decyduje, czy kontynuować egzekucję. Jeśli nie ma majątku do zajęcia, to postępowanie może być umorzone.

Opłata w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela

Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt – nie zawsze wszczęcie postępowania spadkowego, czy to przed sądem, czy notariuszem, musi być podyktowane istnieniem majątku spadkowego. Często posiadanie dokumentu stwierdzającego spadkobranie jest niezbędne do skutecznego legitymowania się przed organami jako spadkobierca. Jednak nawet w takim przypadku spadkobranie odbędzie się według zasady dobrodziejstwa inwentarza, co daje taki sam rezultat.

Co do głównego pytania, to stanowi o tym art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych:

„Art. 29. 1. W razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela albo na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, wierzyciela obciąża opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Jeżeli jednak wierzyciel wykaże, że przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego wiąże się ze spełnieniem świadczenia przez dłużnika w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji albo z zawarciem w tym terminie porozumienia między wierzycielem a dłużnikiem dotyczącego sposobu lub terminu spełnienia świadczenia, opłata ta obciąża dłużnika. Jeżeli spełnienie świadczenia lub zawarcie porozumienia z wierzycielem nastąpiło po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, obciąża go opłata w wysokości 10% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania.”

Czyli przepis podaje zasadniczo 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania od dłużnika.

Umorzenie egzekucji z urzędu

Niestety, w Pana sytuacji nie widzę możliwości uniknięcia opłaty, jeśli nie będzie kontynuowane postępowanie egzekucyjne ze spadkobiercami. Ale to także tylko formalność. Proszę jednak wziąć pod uwagę sytuację, gdy komornik sam umarza postępowanie na podstawie art. 824 §1 pkt 3) Kodeksu postępowania cywilnego. Cytuję:

„Art. 824. § 1. Postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu:

(…)

3) jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych; (…).”

Jednak najpierw to postępowanie musiałoby zostać podjęte z udziałem spadkobierców, których należałoby ustalić, a później komornik musiałby to postępowanie umorzyć z powodu bezskuteczności egzekucji. Wtedy zastosowanie miałby przepis art. 29 ust. 4 ustawy o kosztach komorniczych:

„4. W razie umorzenia postępowania egzekucyjnego z innych przyczyn niż wskazane w ust. 1 komornik pobiera od wierzyciela opłatę w wysokości 150 złotych, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 30. Opłata podlega zmniejszeniu o sumę opłat egzekucyjnych ściągniętych i obciążających dłużnika.”

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.