Odpowiedzialność małżonka za długi w urzędzie skarbowym

Ustawowa wspólność majątkowa w małżeństwie

Sprawy majątkowe, zwłaszcza w rodzinie często należą do trudnych i delikatnych, tak jak ta opisana przez Panią. Musimy zacząć od tego, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami ustrój wspólnoty majątkowej, co zostało opisane w ustawie – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (K.r.o.). Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy to małżonkowie wprowadzą na mocy umowy zawartej w formie aktu notarialnego inny ustrój majątkowy. Małżonkowie mają następujące możliwości:

• rozszerzenie wspólnoty majątkowej o dodatkowe elementy, które normalnie wchodziłyby w skład majątku osobistego,
• ograniczenie wspólnoty majątkowej o pewne elementy, które normalnie by wchodziły do majątku wspólnego,
• wprowadzenie rozdzielności majątkowej,
• wprowadzenie rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków.

Zdecydowana większość małżeństw nie zawiera umów majątkowych małżeńskich i dlatego panuje wśród nich ustrój ustawowy. Przy ustawowej wspólnocie majątkowej do majątku wspólnego wchodzą wszystkie elementy majątku nabyte w trakcie małżeństwa oraz dochody, w szczególności dochody z wynagrodzenia za pracę lub z działalności gospodarczej. Do wyjątków, które nie wchodzą w skład majątku wspólnego, należą:

• przedmioty nabyte przed powstaniem wspólnoty majątkowej,
• przedmioty nabyte w drodze dziedziczenia, darowizny lub zapisu, chyba że darczyńca czy spadkodawca wyraźnie zastrzegł, że przedmiot ma być podarowany lub odziedziczony przez oboje małżonków,
• elementy majątku wynikające ze wspólności majątkowej łącznej podlegającej innym przepisom niż Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
• prawa niezbywalne mogące przysługiwać jednej osobie,
• przedmioty do użytku osobistego,
• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za rozstrój zdrowia lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę,
• nagrody za osobiste osiągnięcia małżonka (ale nie np. wygrana w totolotka, bo to nie jest osobiste osiągnięcie),
• przedmioty nabyte w zamian za przedmioty z majątku osobistego (np. ktoś miał dom przed ślubem, sprzedał go i za te pieniądze kupił mieszkanie).

Zobacz też: Długi zaciągnięte przed ślubem

Odpowiedzialność za dług zaciągnięty tylko przez jednego z małżonków

Teraz jeśli chodzi o długi. Zasadniczo sytuacja wygląda tak, że za długi zaciągnięte przez jednego z małżonków odpowiada tylko ten małżonek swoim majątkiem osobistym oraz swoimi zarobkami i dochodami (wchodzącymi w skład majątku wspólnego). Zasada ta bywa jednak modyfikowana i tak właśnie to wygląda przy zadłużeniach wobec urzędu skarbowego. Zgodnie z art. 29 Ordynacji podatkowej – w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.

§ 2. Skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:

1) zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;

2) zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;

3) ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;

4) uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.

Zatem nawet gdyby Państwo obecnie dokonali rozdzielności majątkowej, nie miałoby to wpływu na zobowiązania podatkowe powstałe do tej pory. Pani mąż ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem, a Państwo – wspólnie majątkiem wspólnym. Natomiast fiskus nie ma żadnych praw do Pani majątku osobistego, w tym również do udziału w nieruchomości, o którym Pani wspomniała. Wszelkie zmiany dokonywane teraz, np. darowizna męża dla Pani, czy też z majątku wspólnego na Pani majątek osobisty, nie miałyby już znaczenia, gdyż nadal urząd skarbowy mógłby z nich dochodzić należności. Tak więc Pani majątek osobisty jest bezpieczny, ale wspólny już podlega może egzekucji.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼