• Data: 2022-09-30 Autor: Joanna Korzeniewska
Mąż 10 lat temu otworzył bez mojej zgody działalność gospodarczą, w tej chwili jego dług w urzędzie skarbowym wynosi 500 tys. zł. W jaki sposób mogę być obciążona, jeżeli małżonek nie spłaca zadłużenia? Czy mój majątek osobisty (1/2 domu otrzymana w spadku) też może być obciążony? Proszę i informacje jaka jest odpowiedzialność małżonka za długi w urzędzie skarbowym.
Sprawy majątkowe, zwłaszcza w rodzinie często należą do trudnych i delikatnych, tak jak ta opisana przez Panią. Musimy zacząć od tego, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami ustrój wspólnoty majątkowej, co zostało opisane w ustawie – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (K.r.o.). Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy to małżonkowie wprowadzą na mocy umowy zawartej w formie aktu notarialnego inny ustrój majątkowy. Małżonkowie mają następujące możliwości:
Zdecydowana większość małżeństw nie zawiera umów majątkowych małżeńskich i dlatego panuje wśród nich ustrój ustawowy. Przy ustawowej wspólnocie majątkowej do majątku wspólnego wchodzą wszystkie elementy majątku nabyte w trakcie małżeństwa oraz dochody, w szczególności dochody z wynagrodzenia za pracę lub z działalności gospodarczej. Do wyjątków, które nie wchodzą w skład majątku wspólnego, należą:
Zobacz też: Długi zaciągnięte przed ślubem
Teraz jeśli chodzi o długi. Zasadniczo sytuacja wygląda tak, że za długi zaciągnięte przez jednego z małżonków odpowiada tylko ten małżonek swoim majątkiem osobistym oraz swoimi zarobkami i dochodami (wchodzącymi w skład majątku wspólnego). Zasada ta bywa jednak modyfikowana i tak właśnie to wygląda przy zadłużeniach wobec urzędu skarbowego. Zgodnie z art. 29 Ordynacji podatkowej – w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.
§ 2. Skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:
1) zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;
2) zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;
3) ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;
4) uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.
Zatem nawet gdyby Państwo obecnie dokonali rozdzielności majątkowej, nie miałoby to wpływu na zobowiązania podatkowe powstałe do tej pory. Pani mąż ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem, a Państwo – wspólnie majątkiem wspólnym. Natomiast fiskus nie ma żadnych praw do Pani majątku osobistego, w tym również do udziału w nieruchomości, o którym Pani wspomniała. Wszelkie zmiany dokonywane teraz, np. darowizna męża dla Pani, czy też z majątku wspólnego na Pani majątek osobisty, nie miałyby już znaczenia, gdyż nadal urząd skarbowy mógłby z nich dochodzić należności. Tak więc Pani majątek osobisty jest bezpieczny, ale wspólny już podlega może egzekucji.
Anna dowiedziała się, że jej mąż, bez jej wiedzy, przez kilka lat nie opłacał podatków z działalności gospodarczej. Choć nigdy nie była zaangażowana w firmę, urząd skarbowy wszczął egzekucję z ich wspólnego rachunku bankowego. Na szczęście jednak nie mógł sięgnąć po mieszkanie, które Anna odziedziczyła po rodzicach – bo należało do jej majątku osobistego.
Karol kilka lat po ślubie otworzył firmę i wpadł w poważne długi wobec urzędu skarbowego. Mimo że jego żona Marta nie brała udziału w decyzjach biznesowych, urząd skierował egzekucję do ich wspólnego samochodu oraz oszczędności zgromadzonych w czasie trwania małżeństwa. Marta była zaskoczona, że nie musiała podpisywać żadnych dokumentów, by ich wspólny majątek został zagrożony.
Joanna i Piotr przed ślubem nie zawarli intercyzy, więc obowiązywała ich wspólność majątkowa. Kiedy urząd skarbowy zażądał spłaty zaległych podatków z firmy Piotra, Joanna obawiała się o swój majątek. Na szczęście, dom, który otrzymała w spadku po babci, pozostał nienaruszony, ponieważ nie wchodził w skład majątku wspólnego.
W przypadku długów wobec urzędu skarbowego, powstałych w czasie trwania małżeństwa przy ustawowej wspólności majątkowej, urząd może dochodzić należności z majątku wspólnego małżonków. Majątek osobisty drugiego małżonka, taki jak spadek czy darowizna otrzymana wyłącznie na jego rzecz, pozostaje jednak chroniony. Wprowadzenie rozdzielności majątkowej na przyszłość nie uwolni wspólnego majątku od odpowiedzialności za wcześniejsze zobowiązania podatkowe. Dlatego tak ważne jest, by małżonkowie mieli świadomość, że choć tylko jedno z nich prowadzi działalność gospodarczą, skutki finansowe mogą dotknąć również ich wspólnego majątku.
Jeżeli znajdujesz się w podobnej sytuacji i chcesz dowiedzieć się, jak najlepiej zabezpieczyć swój majątek lub potrzebujesz indywidualnej analizy sprawy, skorzystaj z naszej porady prawnej online. Szybko i wygodnie uzyskasz odpowiedzi na pytania dotyczące odpowiedzialności za długi małżonka, wspólności majątkowej oraz możliwości ochrony swojego majątku osobistego. Nasi prawnicy pomogą Ci znaleźć najlepsze rozwiązanie, dostosowane do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika