• Data: 2023-11-12 Autor: Kamil Kiecana
Na zakup samochodu potrzebowałem więcej gotówki, więc wziąłem kredyt gotówkowy. W dowodzie rejestracyjnym jestem jedynym właścicielem pojazdu (nie ma wpisanego baku). Jednak w umowie kredytowej jest zapis o zabezpieczeniu kredytu (załączam). Mam problem ze spłatą rat kredytu na samochód, więc sprawa trafiła do windykacji. Windykator chce zabezpieczyć mój pojazd, mam go dostarczyć na parking. Czy może tego żądać bez wyroku sądowego? Czy mogę sprzedać teraz samochód?
Zgodnie z art. 5563 ustawy Kodeks cywilny „rzecz dotknięta jest wadą prawną, jeżeli stanowi własność osoby trzeciej, jest obciążona prawem osoby trzeciej albo ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. W przypadku sprzedaży prawa wada prawna może również polegać na nieistnieniu prawa. Pozostałe wady stanowią wady fizyczne”.
Zgodnie z poglądami piśmiennictwa prawnego:
„Wada prawna może polegać na tym, że rzecz sprzedana stanowi w całości lub w części (udziały we współwłasności) własność osoby trzeciej. Zgodnie z zasadą nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet spełnienie świadczenia polegającego na przeniesieniu własności przez sprzedawcę na kupującego jest wówczas niemożliwe. Do realizacji uprawnień z tytułu rękojmi nie jest wymagane podniesienie przez osobę trzecią roszczeń przeciwko kupującemu lub sprzedawcy.
Wadę prawną stanowi obciążenie rzeczy prawem osoby trzeciej, zarówno o charakterze rzeczowym (zastaw, służebność, hipoteka), jak i obligacyjnym (umowa najmu, dzierżawy, pierwokupu). Prawo osoby trzeciej może przybrać także postać roszczenia. Aby kupujący mógł powołać się na wadę prawną, fakt obciążenia rzeczy nie może być mu znany, również w wyniku przyjętych domniemań wynikających z wpisów w księgach wieczystych lub publicznych rejestrach, co do których istnieje domniemanie powszechnej znajomości wpisów.
Istnienie wady prawnej może polegać ponadto na ograniczeniu korzystania z rzeczy lub rozporządzaniu rzeczą wynikającym z decyzji administracyjnej lub orzeczenia sądowego (ewentualnie postanowienia prokuratora), np. postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia” (B. Gliniecki [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak).
Zgodnie z poglądami orzecznictwa sądowego:
„Przewłaszczenie na zabezpieczenie jest umową zawieraną na podstawie art. 3531 k.c. pomiędzy dłużnikiem - właścicielem rzeczy a jego wierzycielem, stosownie do której dłużnik przenosi na wierzyciela własność rzeczy w celu zabezpieczenia wykonania jakiegoś zobowiązania. Przewłaszczenie rzeczy w celu zabezpieczenia nie następuje z zamiarem trwałego wyzbycia się jej własności i już tylko z tego powodu wykluczone jest identyfikowanie stosunku przewłaszczenia w celu zabezpieczenia ze stosunkiem sprzedaży. Decyduje o tym nie tylko nazwa umowy, ale przede wszystkim treść stosunku prawnego wykreowanego przez oświadczenia woli prowadzące do jego nawiązania i ukształtowania wzajemnych praw i obowiązków stron. Intencją stron umowy o przewłaszczenie na zabezpieczenie nie jest przeniesienie własności rzeczy celem zaspokojenia zobowiązania z umowy np. pożyczki i przyjęcie przez wierzyciela świadczenia w postaci rzeczy na poczet długu z tytułu spłaty pożyczki.
Przy przewłaszczeniu na zabezpieczenie realizacja zamierzonego przez strony celu następuje w ten sposób, że w razie niespłacenia długu wierzyciel może, jako właściciel rzeczy, zaspokoić z niej swoją wierzytelność bez potrzeby zachowywania niektórych procedur dyktowanych interesem dłużnika, ale nie oznacza to jednak, że zupełnie dowolnie. W każdym wypadku zaspokojenia się wierzyciela z przewłaszczonej rzeczy następuje nie z chwilą nabycia przez wierzyciela własności rzeczy, ale z chwilą dokonania czynności powodującej zaspokojenie się wierzyciela z tej rzeczy i prowadzącej do umorzenia w całości lub w części zabezpieczonej wierzytelności” (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 29 lipca 2014 r., sygn. akt I ACa 215/14).
Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że obecnie sprzedaż samochodu osobie trzeciej nie będzie bez konsekwencji prawnych, gdyż doszło do skorzystania przez bank z zabezpieczenia w postaci przewłaszczenia.
Zatem ma miejsce wada prawna auta i w tym zakresie może się Pan spotkać z zarzutami zarówno ze strony banku, jak i ze strony nabywcy auta.
Ponadto wierzyciel może żądać dostarczenia mu pojazdu, przy czym bez orzeczenia sądu i działań komornika wierzyciel nie ma możliwości samodzielnie odebrać Panu auta, gdyż byłoby to naruszenie Pańskiego posiadania auta.
Z drugiej strony, nie oddając auta, naraża się Pan na koszty sądowe i egzekucyjne. Należy zatem rozważyć, jakie działanie będzie dla Pana bardziej korzystne.
Pan Marek kupił samochód na kredyt, przewłaszczony na zabezpieczenie, i wpadł w kłopoty finansowe po utracie pracy. Gdy zaległości sięgnęły trzech rat, bank wezwał go do wydania pojazdu. Choć windykator żądał przekazania auta na parking bankowy, Marek dowiedział się, że bez wyroku sądowego nikt nie ma prawa odebrać mu auta siłą.
Pani Anna pożyczyła pieniądze na zakup auta i nieświadoma zapisu o przewłaszczeniu, próbowała sprzedać samochód znajomemu. Dopiero w trakcie przygotowywania umowy dowiedziała się od prawnika, że pojazd jest obciążony zabezpieczeniem kredytowym, a sprzedaż może skutkować roszczeniami zarówno ze strony banku, jak i nabywcy.
Pan Krzysztof, prowadząc działalność gospodarczą, wziął kredyt na firmowy samochód. Gdy firma popadła w kłopoty, dostał wezwanie do dobrowolnego wydania auta w ramach zabezpieczenia długu. Zastanawiając się nad decyzją, skonsultował się z prawnikiem i dowiedział się, że przekazanie pojazdu bez sądowego nakazu nie jest obowiązkowe, ale dalsze zaniechanie może prowadzić do kosztownej egzekucji komorniczej.
Sytuacja związana z niespłaconym kredytem na samochód, w przypadku przewłaszczenia na zabezpieczenie, jest skomplikowana prawnie. Choć formalnie właścicielem pojazdu pozostaje kredytobiorca, bank jako wierzyciel ma prawo domagać się wydania auta, gdy dług nie jest regulowany. Jednak bez wyroku sądowego i egzekucji komorniczej windykator nie może samodzielnie odebrać pojazdu. Sprzedaż samochodu w takiej sytuacji niesie ryzyko odpowiedzialności prawnej, zarówno wobec banku, jak i nabywcy. Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań warto zasięgnąć porady prawnej i dokładnie rozważyć możliwe konsekwencje.
Jeżeli znajdujesz się w podobnej sytuacji i potrzebujesz pomocy, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Szybko i wygodnie wyjaśnimy Twoje wątpliwości, przeanalizujemy umowę kredytową oraz podpowiemy, jakie kroki będą dla Ciebie najbezpieczniejsze. Dzięki konsultacji z prawnikiem dowiesz się, jakie masz prawa i jakie działania pozwolą zminimalizować ryzyko prawne i finansowe.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 29 lipca 2014 r., sygn. akt I ACa 215/14
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika