Autor: Marek Gola
Dwóch braci dziedziczy dom jednorodzinny po połowie (ich matka nie zostawiła testamentu, miała jedynie dwóch synów) i są jego współwłaścicielami. Po jakimś czasie jeden z braci popada w długi o wysokości większej niż jego połowa własności domu (można nawet przyjąć, że dług jest większy niż wartość całego domu). Obaj bracia nie chcą stracić domu, gdyż ma on dla nich dużą wartość sentymentalną. Żaden z braci nie dysponuje dochodami w wysokości wystarczającej na spłatę zadłużenia w rozsądnym okresie czasu. Co stanie się z domem we współwłasności? Czy komornik może zlicytować połowę domu jednego z braci? Jeśli tak, co stanie się z częścią należącą do drugiego brata?
W pierwszej kolejności godzi się podkreślić, iż komornik nie może zlicytować więcej, aniżeli dłużnik posiada. Przedmiotem licytacji może być zatem jedynie udział brata dłużnika. Ten udział może być objęty egzekucją, o ile wierzyciele brata taką decyzję podejmą. W przypadku zlicytowania udziału brata dłużnika osoba, która nabywa takie prawo – współwłasności w 1/2 części, staje się współwłaścicielem drugiego brata i ma prawo wystąpić z wnioskiem o dopuszczenie do współposiadania, względnie o zniesienie współwłasności i spłatę. Nabycie prawa na drodze licytacji nie pozbawia nabywcy ww. praw. Zgodnie z art. 206 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
Zobacz też: Jak nie stracić mieszkania za długi
Reasumując, komornik może zlicytować tylko udział brata dłużnika, ale nowy nabywca może chcieć znieść współwłasność, względnie może domagać się współposiadania, może także sprzedać swój udział osobie trzeciej.
Przeczytaj też: Czy komornik może sprzedać połowę mieszkania
Marek i Piotr odziedziczyli dom po matce. Po latach Marek wpadł w poważne tarapaty finansowe, a jego długi przewyższyły wartość całej nieruchomości. Komornik, działając na wniosek wierzycieli, zajął udział Marka w nieruchomości i wystawił go na licytację. Piotr, chcąc uratować rodzinny dom, próbował zebrać środki, by wykupić udział brata, ale nie zdążył – udział został sprzedany obcej osobie, która teraz ma prawo współdecydować o przyszłości domu.
Podobna sytuacja spotkała Annę i Michała, którzy wspólnie odziedziczyli po ojcu niewielki dom na wsi. Michał, nie radząc sobie z kredytami, stał się dłużnikiem. Wierzyciel, wykorzystując możliwość egzekucji, doprowadził do licytacji udziału Michała. Nowy właściciel szybko zażądał zniesienia współwłasności, licząc na sprzedaż całego domu lub spłatę swojej części przez Annę, dla której dom miał ogromną wartość sentymentalną.
Z kolei w przypadku braci Krzysztofa i Tomasza, Tomasz popadł w olbrzymie długi związane z nieudanym biznesem. Po zajęciu jego udziału w domu, komornik przeprowadził licytację. Nabywca udziału Tomasza zaczął korzystać z przysługujących mu praw, domagając się nie tylko współposiadania, ale też partycypacji w kosztach utrzymania domu. Krzysztof, choć wciąż formalnie właściciel połowy nieruchomości, został postawiony w trudnej sytuacji, zmuszony do negocjacji z nieznanym współwłaścicielem.
Choć komornik nie może zająć więcej, niż wynosi udział zadłużonego współwłaściciela, sama licytacja połowy nieruchomości stwarza poważne ryzyko dla drugiego właściciela. Nowy nabywca udziału po dłużniku zyskuje pełne prawa współwłaściciela, w tym możliwość domagania się zniesienia współwłasności czy współposiadania nieruchomości. To oznacza, że nawet jeśli drugi brat nie ma długów, może zostać zmuszony do sprzedaży domu lub spłaty udziału nowego współwłaściciela. Dlatego w takich sytuacjach warto jak najszybciej szukać rozwiązania, zanim sprawa trafi w ręce osób trzecich.
Jeśli znajdujesz się w podobnej sytuacji lub chcesz zawczasu zabezpieczyć się przed problemami związanymi ze współwłasnością, skorzystaj z naszej pomocy. Oferujemy szybkie i wygodne porady prawne online – bez wychodzenia z domu, z pełnym zrozumieniem Twojej sytuacji i jasnymi wskazówkami, jak najlepiej chronić swoje prawa. Skontaktuj się z nami, a wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika