Czy rodzice odpowiadają za długi pełnoletniego dziecka?

Spłata podżyrowanego kredytu

Co do zasady, za długi odpowiedzialność ponosi osoba, która te długi zaciągnęła, zwłaszcza że Państwa syn jest osobą dorosłą i posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Rodzice (czy rodzeństwo) nie są odpowiedzialności za długi swoich dorosłych dzieci. Niemniej jednak istnieją od tej zasady pewne wyjątki.

Pierwszym wyjątkiem jest sytuacja, w której podżyrowaliby Państwo (poręczyli) np. pożyczkę lub kredyt dla syna. Jeżeli doszło do takiej sytuacji, to mogą Państwo ponosić odpowiedzialność za dług, który Państwo podżyrowali (poręczyli) w zakresie ustalonym w umowie pożyczki lub kredytu.

Dziedziczenie długów przez rodziców i rodzeństwo

Druga sytuacja dotyczy dziedziczenia po synu. Jeśli syn zmarłby przed Państwem i doszłoby do dziedziczenia ustawowego, a nie miałby małoletnich dzieci, do dziedziczenia z mocy ustawy wstępują Państwo jako rodzice i małżonka syna, a jeśli nie było ani małżonki, ani dzieci – cały spadek przypadnie Państwu jako rodzicom w częściach równych (art. 932 § 1-3 Kodeksu cywilnego, dalej jako „K.c.”). W takiej sytuacji do spadku wchodzą także długi syna, które mogą Państwo odziedziczyć. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyłoby otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych (art. 932 § 4 K.c.). Rodzeństwo też więc może w drodze dziedziczenia ponosić odpowiedzialności za długi swojego brata.

Zgodnie z art. 1012 K.c. – spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Zgodnie z kolei z art. 1015 § 1 K.c. – oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym powyżej jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1015 § 2 K.c.).

W razie prostego przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia (art. 1031 § 1 K.c.).

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe

W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi (art. 1031 § 2 K.c.). Spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza, spłaca długi spadkowe zgodnie ze złożonym wykazem. Nie może jednak zasłaniać się brakiem znajomości wykazu inwentarza złożonego przez innego spadkobiercę, zapisobiercę windykacyjnego lub wykonawcę testamentu (art. 1031(3) § 1 K.c.).

Podsumowując, jeżeli posiadają Państwo informację co do licznych długów syna, co do zasady najbezpieczniejsze dla Państwa będzie złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku, w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliby się Państwo o tytule swojego powołania do spadku. Jeżeli nie złożą Państwo oświadczenia, przyjmuje się, że przyjmą Państwo spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a więc będą Państwo odpowiadali za długi syna, ale, w dużym uproszczeniu, tylko do wartości majątku spadkowego.

Ryzyko odpowiedzialności za długi syna

Podsumowując, ryzyko odpowiedzialności za długi syna dotyczy sytuacji, gdyby Państwo podżyrowali albo poręczyli umowy zobowiązujące syna (np. pożyczka lub kredyt) albo gdyby syn zmarł przed Państwem i nie pozostawił zstępnych (dzieci), a Państwo nie odrzuciliby spadku. Ewentualnie za długi syna w drodze dziedziczenia może odpowiadać także jego rodzeństwo, gdyby któreś z rodziców nie dożyło otwarcia spadku.

Ważne jest też, aby nie posiadali Państwo wspólnego rachunku bankowego z synem, bowiem środki na nim zgromadzone w wysokości przypadającej udziałowi syna mogłyby zostać zajęte w wyniku ewentualnej egzekucji komorniczej.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.