Jak odzyskać pieniądze od znajomego?

Umowa pożyczki bez zachowania formy dokumentowej

Zgodnie z art. 720 § 2 Kodeksu cywilnego (dalej K.c.) umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. Do zachowania formy dokumentowej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu (art. 773 K.c.), w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie (art. 772 K.c.).

Od 8 września 2016 r. umowa pożyczki może być zawarta w dowolnej formie – jeżeli wartość wynosi maksymalnie tysiąc złotych. Gdy tę wartość przekracza musi być udokumentowana, co znaczy, że umowa musi zostać utrwalona na dokumencie, którym jest nośnik informacji taki jak obraz, e-mail, SMS, plik komputerowy, dźwięk, grafika, plik na tablecie, smartfonie. Jeżeli nie ma nic na potwierdzenie zawarcia umowy, to możliwe jest potwierdzenie przez strony jej zawarcia nawet w okresie późniejszym.

Umowa zawarta bez zachowania tej formy nie jest nieważna (art. 73 K.c.), jednak przy dochodzeniu wynikających z niej roszczeń powstają istotne ograniczenia dowodowe (art. 74 § 1-3 K.c.). Chodzi tutaj o to, że strona, która chce odzyskać pieniądze i nie dochowała wymaganej formy umowy może napotkać na swej drodze pewne trudności, bowiem osoby takie mają ograniczone możliwości dowodzenia faktu zawarcia takiej umowy.

Udowodnienie faktu zawarcia umowy pożyczki

Nie jest dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przeprowadzanie takich dowodów będzie możliwe tylko wtedy, gdy:

– obie strony wyrażą na to zgodę,

– żąda tego konsument pozostający w sporze sądowym z przedsiębiorcą,

– fakt dokonania czynności prawnej zostanie uprawdopodobniony za pomocą dokumentu,

– na żądanie drugiej strony, jeśli forma szczególna została zastrzeżona dla oświadczenia jednej ze stron.

Tak więc, jeżeli nie zachowali Państwo formy dokumentowej (bądź pisemnej), tzn. nie ma nic na potwierdzenie jej zawarcia, a jej wartość przekraczała tysiąc złotych (a tak było), Pani znajomy odmawia zwrotu pożyczki, musi Pani udowodnić jej zawarcie i dopiero potem skutecznie żądać zwrotu. Udowodnić zawarcie takiej umowy może Pani przy pomocy posiadanych SMS-ów, nagranej rozmowy.

Wydanie przedmiotu pożyczki – jeśli nic innego nie wynika z umowy – powinno nastąpić bezzwłocznie po wezwaniu dokonanym przez pożyczkobiorcę, w razie zwłoki pożyczkodawca ponosi odpowiedzialność na zasadach ogólnych (art. 476-486 K.c.).

Pożyczka dla znajomego i obowiązek zwrotu w ustalonym terminie

Jeżeli ma Pani dowód zawarcia umowy, a termin zwrotu nie został oznaczony, obowiązek zwrotu pożyczki powstaje z upływem 6 tygodni od złożenia przez Panią oświadczenia zawierającego żądanie zwrotu (wypowiedzenie). Bezskuteczny upływ terminu zwrotu pożyczki wynikający z dokonanego wypowiedzenia jest równoznaczny z opóźnieniem się dłużnika ze spełnieniem świadczenia. Dłużnik zobowiązany jest wtedy do naprawienia poniesionej przez wierzyciela szkody oraz do zapłaty odsetek (art. 481 K.c.), niezależnie od odsetek należnych z tytułu umowy pożyczki, jeśli takie zostały umówione.

Forma wypowiedzenia jest w Pani wypadku obojętna, ponieważ nie zachowali Państwo formy dokumentowej umowy pożyczki, ale najlepiej, jak dokona tego Pani w formie dokumentowej. Gdyby jednak strony zawarły umowę w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, to wypowiedzenie powinno być dokonane z zachowaniem formy dokumentowej. Jeżeli umowa zostałaby zawarta w innej formie szczególnej (aktu notarialnego), wypowiedzenie powinno być stwierdzone pismem (art. 720 § 2 i art. 77 K.c.).

Można również wytoczyć powództwo o zwrot pożyczki. Powództwo takie ma moc wypowiedzenia, przy czym od chwili doręczenia odpisu pozwu pozwanemu do chwili zamknięcia rozprawy i wyrokowania – jeśli oczywiście sąd uwzględnia powództwo – musi upłynąć termin wypowiedzenia.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.