Ulga za złe długi w VAT mimo uiszczenia pełnej należności

Uiszczenie kwoty należności przez ubezpieczyciela przy jednoczesnym skorzystaniu przez kontrahenta z dobrodziejstwa „ulgi za złe długi”

Dla każdej sprzedaży podatnik podatku od towarów i usług musi zapłacić podatek od towarów i usług (VAT). Momentem powstania tego obowiązku jest wyświadczenie usługi lub dokonanie dostawy towaru. Kiedy nabywca nie reguluje należności za zakup przez ponad 150 dni, sprzedawca ma prawo do odzyskania zapłaconego podatku. Jest to instytucja tzw. „ulgi za złe długi” , czyli uprawnienie, które stosują wierzyciele nieściągalnych wierzytelności, tj. takich, których dłużnik nie uregulował lub nie dokonał jej zbycia w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od terminu płatności określonego na fakturze lub w umowie stron.

Korzystanie z ww. ulgi wymaga złożenia deklaracji podatkowej w sprawie korekty podatku VAT po obu stronach transakcji, np. sprzedawca składa druk VAT-ZD.

Zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty, o której mowa w ust. 1 artykułu 89 [deklaracja wierzyciela, czyli w tym przypadku hurtowni], należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Opisany przez Pana przypadek uiszczenia kwoty należności przez ubezpieczyciela przy jednoczesnym skorzystaniu przez hurtownię z dobrodziejstwa „ulgi za złe długi” mógłby być ewentualnie podstawą do podważenia zasadności dochodzenia od Pana zapłaty weksla (weksli) opiewającego na kwotę tego podatku VAT – lecz przy spełnieniu dodatkowej przesłanki. Otóż owo uregulowanie przez ubezpieczyciela zaległej płatności musiałoby nastąpić już po złożeniu przez hurtownię deklaracji podatkowej w sprawie korekty podatku.

W orzecznictwie podnosi się (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 lutego 2012 r. – sygn. akt I SA/Kr 2114/11), że „…art. 89a ust. 4 ustawy (o VAT) dotyczy sytuacji gdy po skorzystaniu z ulgi za złe długi (tj. po spełnieniu warunków określonych w art. 89a ust. 1) zaistniała taka sytuacja, że należność została jednak uregulowana. Ustawodawca nie wymaga konkretnej formy »uregulowania« wskazując, iż może to nastąpić w jakiejkolwiek formie. W ustawie nie wskazuje się także podmiotu (podmiotów), który może tego »uregulowania« dokonać. 2. Jeśli podatnik-sprzedawca otrzyma należność, która wcześniej została odpisana jako nieściągalna i względem której została dokonana korekta podatku w ramach ulgi na złe długi, wówczas ma on obowiązek odpowiednio zwiększyć podatek należny. Obowiązek ten wynika z przepisu art. 89a ust. 4 u.p.t.u. Dotyczy to należności stanowiącej obrót, od którego powstał podatek należny, względem którego dokonano wcześniej korekty w ramach ulgi na złe długi. Przepis stanowi o uregulowaniu należności w jakiejkolwiek formie. Nie ma znaczenia, kto ureguluje należność, więc obowiązek zwiększenia podatku należnego powstanie także w przypadku uregulowania należności przez osobę trzecią. Uznać trzeba, że uregulowaniem należności jest też przymusowe ściągnięcie jej na drodze egzekucji. Obowiązek zwiększenia skorygowanego wcześniej podatku – w razie otrzymania należności – powstaje w rozliczeniu (w deklaracji) za okres, w którym należność ta została uregulowana”.

Zobacz też: Jakie długi ściąga urząd skarbowy

Egzekucja z weksla

Weksel lub weksle zostały wystawione przeciwko Panu zapewne dlatego, że zgodnie z treścią czynności prawnej musiał Pan płacić brutto i zapewne to jest przyczyną egzekwowania od Pana kwoty samego podatku VAT. W ujęciu cywilnoprawnym był Pan zobowiązany do zapłaty kwoty ceny brutto. Natomiast z przepisów podatkowych i z przedstawionego przez Pana opisu – po spełnieniu warunku, który wyżej opisałem – może się okazać, że dochodzona od Pana kwota podatku nie należy się już hurtowni. Można by wówczas przyjąć że weksel opiewa na kwotę świadczenia nienależnego.

Niemniej jednak sprawa jest już w postępowaniu egzekucyjnym – u komornika – który prowadzi egzekucję z weksla. Oznacza to, że w sprawie był wydany nakaz zapłaty, który się już uprawomocnił i stał się tytułem wykonawczym. Z Pana opisu nie wynika, czy Pan składał jakieś środki odwoławcze w postępowaniu nakazowym i egzekucyjnym – a jeśli nawet było inaczej, to owe środki musiały okazać się nieskuteczne. W zasadzie na obecnym etapie sprawy jako środek obrony pozostaje Panu zasadniczo już tylko wytoczenie przeciwko wierzycielowi (hurtowni) powództwa tzw. opozycyjnego uregulowanego w art. 840 Kodeksu postępowania cywilnego (w oparciu o paragraf 1 punkt 1 tego przepisu), które ma na celu pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części. W pozwie należałoby przedstawić argumenty przemawiające za tym, że wierzyciel-hurtownia w sposób niezasadny skorzystał z „ulgi za złe długi” w okolicznościach opisanych powyżej.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.