Autor: Anna Sufin
Jesienią 2004 r. dokonałem zakupu na raty (10 rat) produktu za sumę około 2800 zł. Raty spłaciłem w terminie. W grudniu 2016 r. bank umieścił moje dane w bazie BIK jako rachunek w windykacji na sumę 34 zł. Przez 12 lat bank się ze mną nie kontaktował. Co można zrobić, żeby bank wreszcie wykreślił moje dane w BIK?
Spłacił Pan wszystkie raty w terminie, stąd nie było żadnych podstaw, by obciążać Pana jakimikolwiek opłatami z tytułu windykacji.
Zasady przetwarzania danych w BIK reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (dalej „Prawo bankowe”). Podmioty uprawnione mogą przetwarzać dane już od ich uzyskania w związku z zawarciem umowy i w czasie trwania stosunku zobowiązaniowego (por. art. 104 ustawy).
W opisanym przypadku kwestionuje Pan istnienie zobowiązania.
Zgodnie z art. 105 pkt 4i oraz pkt 5 Prawa bankowego:
„4i. Banki i instytucje, o których mowa w ust. 4 pkt 2 i 3, obowiązane są do informowania instytucji utworzonych na podstawie ust. 4 o całkowitej spłacie zobowiązań, ich wygaśnięciu, stwierdzeniu nieistnienia zobowiązania, korekcie jego wysokości oraz o nowo powstałych zobowiązaniach i ich aktualizacji, w terminie 7 dni od wystąpienia okoliczności uzasadniających przekazanie informacji. Instytucja utworzona na podstawie ust. 4 obowiązana jest wprowadzić informacje, o których mowa w zdaniu poprzedzającym, do zbioru, w którym są one przetwarzane, w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia ich otrzymania.
5. Bank ponosi odpowiedzialność za szkody wynikające z ujawnienia tajemnicy bankowej i wykorzystania jej niezgodnie z przeznaczeniem.”
Zobacz też: Jak odciąć się od męża alkoholika
Jeśli zatem wykaże Pan, że wpisane zobowiązanie nie istnieje, bank będzie zobowiązany do korekty wpisu w terminie do 7 dni. Jeśli bank sam nie uzna nieistnienia zobowiązania (gdyby Pan sam podjął się wyjaśnienia, czemu taka należność została naliczona i przekonał bank, że nie istniały żadne do tego podstawy), musiałby Pan wnieść pozew do sądu cywilnego o ustalenie nieistnienia należności (z art. 189 K.p.c.). Po uzyskaniu prawomocnego orzeczenia, bank powinien dokonać korekty wpisu.
Jeśliby Pan natomiast nie zdołał udowodnić nieistnienia zobowiązania i – w celu wyczyszczenia BIK – zapłacił tę kwotę, roszczenie banku wygasłoby. Do usunięcia z BIK roszczeń, które wygasły, stosujemy art. 105a Prawa bankowego.
Zgodnie z art. 105 a Prawa bankowego:
„2. Z zastrzeżeniem ust. 3, instytucje, o których mowa w ust. 1, mogą przetwarzać informacje stanowiące tajemnicę bankową oraz informacje udostępnione przez instytucje pożyczkowe oraz podmioty, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w zakresie dotyczącym osób fizycznych po wygaśnięciu zobowiązania wynikającego z umowy zawartej z bankiem, inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, instytucją pożyczkową lub podmiotem, o którym mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, pod warunkiem uzyskania pisemnej zgody osoby, której informacje te dotyczą, z zastrzeżeniem ust. 2a. Zgoda ta może być w każdym czasie odwołana.
2a. Zgoda osoby może być także wyrażona w postaci elektronicznej. W takim przypadku banki, instytucje oraz podmioty, o których mowa w ust. 1, obowiązane są do utrwalania wyrażonej w ten sposób zgody na informatycznym nośniku danych w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.
3. Banki, instytucje oraz podmioty, o których mowa w ust. 1, mogą przetwarzać informacje stanowiące tajemnicę bankową i informacje udostępnione przez instytucje pożyczkowe oraz podmioty, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, dotyczące osób fizycznych po wygaśnięciu zobowiązania wynikającego z umowy zawartej z bankiem, inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, instytucją pożyczkową lub podmiotem, o którym mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, bez zgody osoby, której informacje dotyczą, gdy osoba ta nie wykonała zobowiązania lub dopuściła się zwłoki powyżej 60 dni w spełnieniu świadczenia wynikającego z umowy zawartej z bankiem, inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, instytucją pożyczkową lub podmiotem, o którym mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, a po zaistnieniu tych okoliczności upłynęło co najmniej 30 dni od poinformowania tej osoby przez bank, inną instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, instytucję pożyczkową albo podmiot, o którym mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, o zamiarze przetwarzania dotyczących jej tych informacji, bez jej zgody.
4. Banki oraz instytucje, o których mowa w art. 105 ust. 4, mogą przetwarzać stanowiące tajemnicę bankową informacje dotyczące osoby fizycznej po wygaśnięciu zobowiązania wynikającego z umowy zawartej z bankiem lub inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów bez zgody osoby, której informacje dotyczą, do celów stosowania metod wewnętrznych oraz innych metod i modeli, o których mowa w części trzeciej rozporządzenia nr 575/2013.
5. Przetwarzanie informacji stanowiących tajemnicę bankową w przypadkach, o których mowa w ust. 3, może być wykonywane przez okres nie dłuższy niż 5 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania, a w przypadku, o którym mowa w ust. 4, przez okres 12 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania.
6. Zakres przetwarzanych informacji, o których mowa w ust. 3 i 4, może obejmować dane dotyczące osoby fizycznej lub dane dotyczące zobowiązania. (…).”
W takim wypadku, o ile został Pan poinformowany o zamiarze przetwarzania Pana danych bez Pana zgody, mógłby Pan żądać wykreślenia danych z BIK dopiero po upływie 5 lat od dokonania spłaty.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika