Autor: Michał Berliński
Ojciec mojego 17-letniego syna jest hazardzistą, nie jesteśmy małżeństwem. W jaki sposób mogę zabezpieczyć syna przed ewentualnymi długami, które jego ojciec może zaciągnąć w przyszłości? Wiem, że formą takiego zabezpieczenia jest odrzucenie spadku, ale czy można to zrobić jeszcze za życia ojca? Czy są jakieś inne sposoby? Czy lepiej podjąć jakieś kroki teraz, czy zaczekać, aż syn będzie pełnoletni? I jeszcze jedno, jeśli syn formalnie odrzuciłby spadek, czy jego ojciec będzie mógł mu przekazać coś w darowiźnie? Posiada mieszkanie.
Proszę pamiętać, że syn w trakcie życia ojca nie przejmuje jego zobowiązań. Może je przejąć w wyniku dziedziczenia, gdyby przejął spadek w sposób prosty. Przejęcie spadku z tzw. dobrodziejstwem inwentarza polega zaś na tym, że dziedziczy on tyle długów, ile majątku. Jeśli majątku jest więcej, to zyskuje, a jeśli długów jest więcej – to jego odpowiedzialność ogranicza się tylko do wysokości majątku.
Proszę pamiętać, że jeśli ojciec dziecka już dziś ma długi, to taka darowizna może okazać się trudna i nic nie wnosząca. Musi Pani zatem pamiętać o możliwości cofnięcia niekorzystnych dla wierzyciela czynności. W polskim prawie w dalszym ciągu istnieje instytucja skargi pauliańskiej, regulowana przez art. 527 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. Gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
§ 2. Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.
§ 3. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
§ 4. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.”
Wobec tego należy mieć na uwadze, że wszelkie czynności opisane powyżej, tj. przepisanie majątku, w tym nieruchomości na inną osobę (dziecko) mogą być uznane za nieskuteczne względem wierzyciela. Skarga pauliańska wymaga skierowana do sądu powództwa, jednakże jest to częsty sposób reakcji wierzyciela na uszczuplanie majątku przez dłużnika. Aby wierzyciel nie mógł podważyć wymienionych czynności, należy ich dokonać przed zaciągnięciem zobowiązań. Przekazywanie części składowych swojego majątku po powstaniu zobowiązania, np. zaciągnięciu kredytu, może powodować, że czynność zostanie uznana przez sąd jako czynność pozorna, wobec tego sąd wyda wyrok uznający czynność za bezskuteczną względem wierzyciela, a co za tym idzie – komornik będzie mógł prowadzić postępowanie egzekucyjne przeciwko dzieciom, w stosunku do przedmiotowej nieruchomości. Należy jednak pamiętać, że postępowanie o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, czyli skargi pauliańskiej, nie należy do postępowań łatwych. Wiąże się ono również z koniecznością poniesienia opłaty od pozwu, która stanowi 5% wartości przedmiotu sporu.
Oczywiście należy wskazać, że nie ma możliwości, aby wcześniej ubezpieczyć się na okoliczność długów rodzica. Dobrze by było, aby ojciec dziecka jak najwcześniej wyzbył się majątku i nie został on zlicytowany.
Z uwagi na fakt, iż Państwo nie są małżeństwem, nie musi Pani dodatkowo zabezpieczać swojego majątku różnymi umowami majątkowymi.
Przedstawienie konkretnych kroków, które można przedsięwziąć teraz lub za jakiś czas, zależałoby od przeanalizowania całościowo Państwa sytuacji, a więc m.in. odpowiedzi na pytania, czy ojciec dziecka już teraz ma poważne długi, czy nieruchomość, której jest właścicielem, jest zadłużona, czy byłby skłonny przekazać ją synowi w najbliższej przyszłości.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika