Czy można uznać bankowy tytuł wykonawczy za przeterminowany?

Autor: Michał Soćko

Czy bankowy tytuł wykonawczy z roku 2002 może zostać uznany za przeterminowany zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego wydaną w sprawie III CZP 29/16, jeżeli komornik potrąca co miesiąc należność z emerytury oraz co pewien czas próbuje zlicytować mieszkanie?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Czy można uznać bankowy tytuł wykonawczy za przeterminowany?

Bankowy tytuł egzekucyjny

Tytułem wstępu należy wyjaśnić, że kwestię bankowego tytułu egzekucyjnego, zwanego dalej „BTE” regulował art. 96 ustawy Prawo bankowe, zwanej dalej „u.p.b.”. Przepis ten stanowił w ustępie pierwszym, że na podstawie ksiąg banków lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych banki mogą wystawiać bankowe tytuły egzekucyjne. W bankowym tytule egzekucyjnym należy oznaczyć bank, który go wystawił i na rzecz którego egzekucja ma być prowadzona, dłużnika zobowiązanego do zapłaty, wysokość zobowiązań dłużnika wraz z odsetkami i terminami ich płatności, datę wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, jak również oznaczenie czynności bankowej, z której wynikają dochodzone roszczenia, oraz wzmiankę o wymagalności dochodzonego roszczenia. Bankowy tytuł egzekucyjny należy opatrzyć pieczęcią banku wystawiającego tytuł oraz podpisami osób uprawnionych do działania w imieniu banku (art. 96 ust. 2 u.p.b.). W przypadku egzekucji przeciwko kilku osobom lub z kilku części składowych majątku dłużnika można wystawić dalsze tytuły egzekucyjne (art. 96 ust. 3 u.p.b.).

Artykuł 96 u.p.b. regulujący BTE został następnie uchylony na podstawie art. 1 pkt 4 ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw. Przy czym na mocy art. 11 ust. 3 wyżej wymienionej ustawy bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowuje moc tytułu wykonawczego także po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

Mając na uwadze art. 11 ust. 3 ustawy o zmianie ustawy P.b. należy stwierdzić, że bankowy tytuł egzekucyjny, mimo uchylenia przepisów regulujących jego nadawanie przez bank, znajduje zastosowanie do postępowań egzekucyjnych wszczętych przed wejściem w życie powyższej nowelizacji. W takiej sytuacji może być ciągle podstawą prowadzonej egzekucji.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Przedawnienie roszczenia banku

Natomiast kwestię przedawnienia reguluje ustawa Kodeks cywilny (K.c.). W Państwa przypadku, ze względu na to, że bank jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, znajdzie zastosowanie termin trzyletni. Zgodnie bowiem z art. 118 K.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Należy jednak pamiętać również o treści art. 123 K.c. Przepis ten reguluje z kolei instytucję przerwy biegu przedawnienia i stanowi, że „bieg przedawnienia przerywa się:

1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;

2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;

3) przez wszczęcie mediacji”.

Przerwanie biegu przedawnienia roszczenia

Ponadto art. 124 § 2 K.c. stanowi, że „w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone”.

Z przedstawionego przez państwa stanu faktycznego wynika, że prowadzona jest egzekucja, która została skierowana do świadczenia emerytalnego, jak również do nieruchomości. Zatem, w świetle art. 124 § 2 K.c., z uwagi na to, że jest prowadzone postępowanie przed organem powołanym do egzekwowania roszczeń (postępowanie egzekucyjne) to przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone (np. poprzez wyegzekwowanie roszczenia lub umorze postępowania z uwagi na brak majątku).

Odnosząc się na koniec do przywołanej przez państwa uchwały Sądu Najwyższego (sygn. akt III CZP 29/16), należy stwierdzić, że zapadła ona w nieco innym stanie faktycznym. W sprawie objętej uchwałą doszło do zmiany podmiotowej po stronie wierzyciela. Mianowicie bank dokonał cesji wierzytelności na rzecz Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego. W takim przypadku zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego przyjmowano, że uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności; nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne (zob.: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 r., sygn. akt III CZP 9/04, OSNC z 2005 r., nr 6, poz. 98, z dnia 22 lutego 2006 r., sygn. akt III CZP 129/05, OSNC z 2007 r., nr 1, poz. 4, z dnia 19 lutego 2015 r., sygn. akt III CZP 103/14). Cesjonariusz (nabywca wierzytelności) nie mógł więc kontynuować egzekucji wszczętej przez bank, bo w postępowaniu egzekucyjnym nie ma zastosowania art. 192 pkt 3 Kodeksu postępowania cywilnego, a więc fundusz sekurytyzacyjny, który nie mógł się powołać na bankowy tytuł egzekucyjny, przejście uprawnień i uzyskać klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 § 1, musiał ustalić istnienie roszczenia w drodze procesu sądowego, uzyskać nowy tytuł wykonawczy i dopiero na jego podstawie egzekwować roszczenie.

Zbycie wierzytelności na rzecz innego podmiotu

Natomiast z przedstawionych przez państwa informacji nie wynika, że nastąpiło zbycie wierzytelności na rzecz innego podmiotu niż bank, jak również by doszło do upływu terminu przedawnienia przedmiotowej wierzytelności (postępowanie egzekucyjne jest w toku).

Niemniej jednak gdyby Państwa wierzytelność została zbyta na rzecz innego podmiotu niż bank (np. firmy windykacyjnej), nie nastąpiła przerwa biegu przedawnienia zainicjowana przez ten podmiot (np. uzyskanie wyroku sądowego) i upłynął już 3 letni termin przedawnienia, wówczas mogłyby zaistnieć przesłanki do wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego (art. 840). Jak wskazał bowiem Sąd Najwyższy w powyższej uchwale, „wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem”.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.


Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

rozwodowy.pl

prawo-cywilne.info

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawo-karne.info

prawozus.pl

praworolne.info

Szukamy prawnika »